روشنايي اصلي منازل روستايي با چراغهاي موسوم به «گردسوز» تامين مي‌شد و چراغهاي موسوم به «فانوس»، که هنوز هم کمابيش با همان شکل و شمايل قديمي در برخي مناطق قابل استفاده است، به دليل آنکه از ايمني بيشتري برخوردار بوده...

انسان، براي جابه‌جا شدن نيازمند وسايلي بود، که بتواند به راحتي از آن استفاده کند. اين کار در ابتدا تنها با چهارپايان عملي بود. و افراد به فراخور وضع ماليشان، از انواع چهارپايان استفاده مي‌کردند. براي استفاده در شهرها و محلات...

کتاب اسناد تصويري کلات نادري و سرخس زير نظر هيئت مؤلفان: رضا نظرآهاري؛ فرهاد تهراني؛ غلامرضا سحاب؛ رجبعلي لباف خانيکي و ميثم لباف خانيکي در زمستان 1391 به سفارش معاونت امور پژوهشي وزارت امور خارجه و توسط اداره نشر...

بلديه در ايران، يک قرن قدمت دارد. «بلد» به معناي شهر، و «بلديه» نام قديم «شهرداري» است. اولين بلديه در کشاکش حوادث مشروطه، در تهران تأسيس شد. پيش از تشکيل بلديه، مردم هر شهر طبق آداب و رسوم و اعتقادات...

سطح زندگي مردم ايران که با تداوم حکومت قاجار، به دلايلِ داخلي و خارجي، سير نزولي مي‌پيمود، در دهه منتهي به انقلاب مشروطه (1324-1314 هجري) که مصادف با سلطنت پادشاه ضعيف‌النّفسي همچون مظفرالدين شاه بود، با افزايش...

تاريخنگاري مدرن ايران در تکميل اين پروژه با الهام از آثار آذرکيوانيان صورت مي‏پذيرد. ازجمله در اثر معروف جلال‏الدين ميرزا با عنوان نامه خسروان که به شدت هواخواه ناسيوناليسم ايراني است، اين الهامات موج او در...

دولت رضاشاه بر دو رکن مهم و اساسي استوار بود. دستگاه حکومتي با توسل به دو رکن ارتش و ديوان سالاري، به استقرار، تثبيت و تداوم خود پرداخت. به اين دليل برخي نظام سياسي او را استبدادي نظامي مي‏نامند...

بايد از هدايت نام برد که سهم عمده‏اي در ادبيات عصر تجدد دارد. بخشي از داستانهاي او از قبيل علويه خانم و سگ ولگرد با الهام از نويسندگاني چون گي دو موپاسان و آنتوان چخوف و بخشي نظير سه قطره خون با الهام از آثار کافکا و...

جريان امتياز انحصاري به عرض اعلم مراجع وقت آيت‏الله اعظم مرحوم حاج ميرزا حسن شيرازي طاب ثراه در سامراي عراق رسيد. و معظم‏له جمادي‏الاولي 1309 قمري مطابق آذر 1270 شمسي حکم تحريم به اين نحو صادر فرمودند: بسم الله الرحمن الرحيم...

روزنامه دنياي امروز در اوايل مهر 1331ش، به نفوذ نظامي ايالات متحده در ايران پرداخته، و در مطلبي با عنوانِ «88 پايگاه نظامي در ايران»، [نقل از نماينده زنان دموکرات ايران (پوران اميدي)] مي‌نويسد: شرايط بسيار نامطلوب و...

گرچه به لحاظ بررسيهاي تاريخي، دوره رضاشاه از عصر قبل خود فاصله گرفته به صورت مجرد مورد بحث و بررسي قرار مي‏گيرد، با اين حال، در جريان مطالعه حوزه‏هاي فرهنگ و سياست، ارتباط تنگاتنگي بين اين دو دوره مشاهده مي‏کنيم...

صفويه نه‏تنها اولين حکومت مرکزي پس از ورود اعراب مسلمان به ايران را بنا نهادند بلکه مذهب تشيع را نيز به عنوان مذهب رسمي ايرانيان اعلام کردند. اصفهان شهري که پيش از اين نيز سابقه دارالحکومه‏اي داشت، پس از...

کلمه «معاصر» به معناي «هم دوره» براي ما مفهوم است، ولي به لحاظ تطبيق، نسبي است؛ يعني نسبت به صد سال قبل، نسبت به دويست سال قبل، نسبت به عصر اتم يا نسبت به عصر پهلوي. مهم اين است که معياري داشته باشيم و...

شوروي به‌عنوان کشوري که همه سرزمينهاي آن سوي مرز شمالي ايران را در آن برهه زماني مالک بود، به نوعي اين توانايي را داشت که انحصار تجارت مازندران و گيلان را نيز در اختيار بگيرد، و در مواقع لازم، ازين حربه در...

سؤال و جواب؛ عنوان مکتوبي است که رئيس تجار ملي اصفهان که از پيروان دو مجتهد و از اعضاي فعال انجمن مقدس ملي اصفهان است در جواب سؤوالات مختلف ايراد کرده و نظر به طرز تفکر کساني که در اصفهان در زمان مشروطيت...

سوئز نشانه‏اي بود که در آن، اين حقيقت که اقتصاد بريتانيا نمي‏توانست بدون حمايت ايالات متحده، نقش يک قدرت بزرگ را حفظ کند، به روشني بازتاب مي‏يافت. البته که دولتهاي بريتانيا پس از 1945 به خوبي از واقعيتهاي تغييريافته...

روز پنج‏شنبه دوم ژانويه 1997/13 دي 1375 مطابق معمول ساليانه اداره عمومي اسناد بريتانيا (يا به عبارت ساده‏تر آرشيو ملي بريتانيا) اسناد مربوط به سال 1966 را پس از سي سال در دسترس علاقمندان و محققان گذارد...

عليرغم آنكه احمد كسروي ضمن ستايشهاي تعصب‌آلود نسبت به آذربايجان و مدح و ثناي هر چه آنجا گفته شده و انجام يافته، نتوانسته و حقايق تاريخي به او اين اجازه را نمي‏داده كه نقش اساسي تفكر و جانبازي اصفهان و...

با شروع کار مجلس چهاردهم شوراي ملي در اوايل سال1323ش، سيدضيا طباطبايي با تشکيل حزب اراده ملي، نقش پُررنگِ خود، در عرصه سياسي ايران را آغاز نمود. اگرچه طيفي از سياسيون به هواداري از روزنامه او برخاستند...

در دهم شعبان سال 1339ق قرارداد جديدي مبناي عمل شرکت نفت و خوانين بختياري قرار گرفت. رئوس اين قرارداد عبارتند از: ماده اول: هرگاه کمپاني زميني را براي توسعه اداره لازم داشته باشد، به قيمت هر جريب قابل ذرع...

سازمان زنان که به منظور اجراي سياستهاي فرهنگي، اجتماعي دولت در سطح طبقات مختلف زنان ايران آغاز به کار کرد، بيشتر فعاليتهاي خود را در قالب فعاليتهاي فرهنگي ارائه مي‏داد. به همين دليل، سياستهاي خود را در زمينه‏هاي...

در هنگام امضاي قرارداد مقدماتي، دو طرف ذي‏حجه سال 1328ق/ فوريه 1911م را براي برگزاري اجلاس و مذاکرات نهايي تعيين کرده بودند، ولي تشکيل اجلاس به تعويق افتاد و وقفه در مذاکرات طولاني شد. علت اين وقفه، تشديد...

سوادآموزي و رشد آگاهي در هر يک از جوامع انساني، نشانه‏اي بر رشد و بالندگي فرهنگي است و همواره سبب مي‏شود که جامعه از حالت ايستا و منفعل به سمت حرکت و تحول پيش برود. از طرف ديگر، با پيچيده شدن روابط سياسي...

هدايت بايد به صورت ترکيبي و جامع بررسي شود. کساني که با يک زاويه خاص به او نگاه کردند دچار آفت تک‏بيني شدند و در قضاوت‏هاي خود سرانجام به تحليل‏هاي نابجا و ناروا رسيدند. هدايت موجود پيچيده و داراي...

مرحوم حاج آقا نوراللّه با هدف اعاده مشروطيتي که خود در نظر داشت و مدتي نيز آن را در اصفهان پياده نموده بود و براي جلوگيري از قدرت يافتن و حاکميت مجدد استبداد، با همفکري و کمک مرحوم آقانجفي به وسيله نيروهاي...

مناسبات فکري ــ فرهنگي و سياسي ــ اجتماعي خاورميانه اسلامي در سالهاي ورود به قرن 13ه / 19م چنان به وخامت گراييد که ديگر جايگاهي براي قدرت‏نمايي مادي و معنوي دستگاه حکومتي هند و خلافت عثماني و ايران صفوي در عرصه نظام بين‏الملل وجود...

تأسيس فرهنگستان انعکاس عملي سياست ايران‏گرايي اين دوره است. ضرورت ايجاد وحدت ملي و مقابله با تشتت اجتماعي زمينه ظهور چنين سازماني را فراهم آورد. در نزد متجددان وجود زبانها و لهجه‏هاي اقوام مختلف مانع جدي نظام متمرکز و واحد ملي...

ميرزا نصرالله فرزند اسدالله نوري است، که بعدها به ميرزا آقاخان معروف شد. او مدت 33 سال (۱۲۴۲-1275ق) در دربار 3 تن از پادشاهان قاجار (فتحعلي ‏شاه، محمدشاه، ناصرالدين ‏شاه) مشاغل و مناصبي چون وزارت لشکر...

از پيش از ورود اسلام به ايران آموزش و سوادآموزي زنان چندان مرسوم نبود و پس از ورود اسلام به ايران و با وجود تأکيدات تعاليم اسلامي از پيش از ورود اسلام به ايران آموزش و سوادآموزي زنان چندان مرسوم نبود بر... لزوم تعليم و تربيت انسان، بنابه