دیگر مطالب خواندنی این شماره

 بناهاي تاريخي

تخت پولاد

 تخت پولاد (تخت فولاد) در اصفهان نام گورستان تاريخي و قديمي است كه اكنون در محدوده شهري اصفهان واقع شده است. اين گورستان در طول تاريخ به نامهاي "لسان الارض" و "بابا ركن الدين" شهرت داشته و هم اكنون به تخت فولاد معروف است. اظهارات و اشارات برخي رجال نام آور از اين مكان گوياي قدمت تاريخي آن است. از جمله اظهارات حافظ ابو نعيم اصفهاني، ميرزا حسن خان جابري انصاري و برخي ديگر.

اشاره شده است كه قبر حضرت يوشع بن نون در آنجا، از حدود دو هزار سال قبل يعني زماني كه بخت النصر يهوديان را از فلسطين كوچانيد و برخي از آنان را در اصفهان جاي داد، حاكي از اهميت شهر اصفهان و اين گورستان تاريخي است. اوج اعتبار و شهرت تخت فولاد در دوره صفويه بود. بازسازي اين مكان قديمي، احداث مصلاي بزرگ شهر اصفهان و ساخت بناي عظيم مقبره بابا ركن الدين در آنجا و تعداد تكاياي زيادي كه ساخته شد بر اهميت آن افزود. بسياري از اين بناها در هجوم افغانها به اصفهان از بين رفت.

در اوايل قاجار تخت فولاد روستاي كوچكي بود كه در خارج شهر اصفهان قرار داشت و گورستان تخت فولاد بر كناره شهر واقع بود. سليمان خان ركن الملك نايب الحكومه اصفهان بناهاي بسياري در اين مكان ساخت كه بر توسعه و اعتبار آن افزود. اين مكان تاريخي با ساخت و سازهايي كه در اطراف آن شده است و تخريب قسمتهاي بسياري از آنها، در آستانه نابودي قرار گرفته است. اين گورستان به دليل در بر گرفتن مدفن بسياري از رجال صاحب نام تاريخ ايران دفينه اي پر ارزش در مجموعه هاي تاريخي ايران زمين است. زنان نام آور بسياري در اين گورستان مدفون هستند كه بنا به اعتبار شخصي و خانوادگي شان سنگ قبرهايي با تزئينات و خوشنويسيهاي با ارزش، بر گور خود دارند. از جمله:

1. حوري نساء بيگم دختر سيد مهدي. سنگ قبرش از جنس مرمر، نوشته آن به خط ثلث كه وسط آن آيه اي از قرآن و بقيه چند بيت شعر از اشعار ضياء اصفهاني است.

2.  خديجه سلطان بيگم دختر آقا محمود و همسر آقا مير عبد الله شيخ الاسلام و مادر آقا ميرزا محمد رحيم (نايب شيخ الاسلام اصفهان) بود. سنگ قبرش مرمر با خط نوشته به رسم ثلث كه ابتداي آن آياتي از قرآن و سپس چند بيت شعر از پرتو، شاعر اصفهاني حكاكي شده است.

3. گوهر بيگم سلطان دختر حاجي محمدتقي نقشينه فروش و همسر آقا ميرزا عبدالله شيخ الاسلام.

4. مريم خانم؛ وي دايه سيف الدوله محمد ميرزا فرزند فتحعلي شاه قاجار بود كه پس از وفات در بقعه اي دفن شد كه به سبب مدفن وي به بقعه تكيه مادر شاهزاده معروف شد.

5. عالم تاج خانم، دختر آقا محسن عراقي و همسر شيخ جمال الدين مسجد شاهي كه پس از وفات در بقعه تكيه مادر شاهزاده مدفون شد.

6. شهر بانو، دختر شيخ محمدتقي رازي نسمه خاتون بود كه پس از وفات در بقعه تكيه مادر شاهزاده مدفون شد.

7. عزت الشريعه، دختر شيخ محمدرضا نجفي از علماي نامدار اصفهان كه پس از فوت در صحن تكيه مادر شاهزاده مدفون شد.

8. قدسيه احتشامي، وي شاعره معاصر بود كه در صحن تكيه ميرفندرسكي مدفون شد.

بی بي ماه بيگم، دختر عباسقلي خان از بختياريهاي اصفهان كه در تكيه ميرفندرسكي در صمصام السلطنه بختياري مدفون شد.

10. نورالهدي خانم، دختر محمدرضا خان سهامي تهراني و همسر مرتضي قلي خان صمصام بختياري كه بعد از وفات در تكيه ميرفندرسكي در بقعه صمصام السلطنه مدفون شد.

11. بي بي بيگم خان، دختر صمصام السلطنه بختياري كه بعد از وفات در تكيه ميرفندرسكي در آيينه خانه آرامگاه بختياريها مدفون شد.

12. مهري خانم، از زنان بختياري بود كه به دليل موقعيت خاص در ايل بعد از وفات در تكيه ميرفندرسكي در آرامگاه بختياريها مدفون شد.

13. بي بي تاج محل، دختر ابراهيم خان ضرغام السلطنه بختياري كه پس از وفات در تكيه ميرفندرسكي در آرامگاه بختياريها مدفون شد.

14. بي بي كفايت، دختر حاج علي قلي خان سردار اسعد بختياري كه پس از وفات در تكيه ميرفندرسكي در آرامگاه بختياريها مدفون شد.

15. بي بي صاحب جان، دختر رضاقلي خان ايل بيگي بختياري كه بعد از وفات در تكيه ميرفندرسكي در آرامگاه صمصام السلطنه بختياري مدفون شد.