مصاحبه داود اميني با محمّدمهدي عبدخدايي
اين تيرگي روابط در روزهاي رويکار آمدن آقاي دکتر مصدق نبوده؛ بلکه در زمان حکومت علاء بوده است. بايد برگرديم به گذشته، دقيقا نگاه کنيم ببينيم که شيوه تفکر دکتر مصدق چگونه بوده است. دکتر مصدق با چه عينکي و با چه شيوهاي ايران آن روز را ميديده و نواب صفوي چگونه فکر ميکرده است. من اعتقاد به اين ندارم که، خداي ناکرده، دکتر مصدق وابسته به جريان خاصي باشد که از خارج الهام گرفته باشد؛ يا شهيد نواب صفوي، که امروز مشخص شده در شهادت او قدرتهاي خارجي نقش داشتهاند، آن روز به يک جريان خارجي، من غيرمستقيم، وابسته باشد. بهطور قطع ميدانيد که در اسفند سال 1329، علي رزمآرا در مسجد شاه کشته ميشود. در همان موقع که رزمآرا کشته ميشود دکتر مصدق، به عنوان رئيس کميسيون نفت در مجلس، مشغول بررسي مسئله نفت و سؤالهاي مطرح شده در جامعه بوده است. حتّي وقتي که جواد عامري، نماينده مجلس و عضو کميسيون نفت، به دکتر مصدق ميگويد: نخستوزير کشته شد، دکتر مصدق با خونسردي جواب ميدهد که ما جلسهمان را ادامه بدهيم. و اين در حالي است که رئيس دولت کشته شده بوده و به رئيس کميسيون نفت مجلس خبر ميدهند که رئيس دولت کشته شده است. اين مسئله برميگردد به اينکه ما اعتقادمان اين است و اسناد موجود هم همين را گواهي ميدهد و پرونده شهيد نواب صفوي هم در روزهاي آخري که اعترافاتي انجام داده همين موضوع را اثبات ميکند که اعضاي جبهه ملّي از اين اقدام باخبر بودهاند و دکتر مصدق هم با خبر بوده است. حتّي دکتر نصراللّه شيفته و ديگران که مطالبي نوشتهاند، دقيقا به اين موضوع اشاره کردهاند که دکتر مصدق برخوردش برخورد آگاهانه از قضيه بوده است.
باز هم اطلاع داريد که در هفدهم اسفند سال 1329، سهام شرکت بريتيش پتروليوم، سهامدار اصلي شرکت نفت ايران و انگليس، در تمام بورسهاي دنيا ده درصد تنزل ميکند و تمام خبرگزاريها، آسوشيتدپرس، يونايتدپرس، رويتر و همه اين را مخابره ميکنند که مرگ رزمآرا در ارتباط با ملّي شدن صنعت نفت بوده است. متعاقب اين جريان، شهيد نواب صفوي نامهاي با خط قرمز به تمام نمايندگان مجلس شوراي ملّي مينويسد که اگر رأي به ملّي شدن نفت ندهيد، به سرنوشت رزمآرا دچار خواهيد شد. اين نامه در اسناد مجلس شوراي ملي بايد موجود باشد.
اتفاقا در اينجا واقعهاي اتفاق ميافتد که ارتباطي با فدائيان اسلام نداشته و آن کشته شدن زنگنه، به وسيله نصرتاللّه قمي، بوده است. دکتر زنگنه، وزير فرهنگ رزمآرا، در دانشگاه به وسيله شخصي به نام نصرتاللّه قمي مورد اصابت گلوله قرار ميگيرد و ميميرد. اين قضيه گويا در بيست و هشتم اسفند اتفاق ميافتد. هنوز تحقيقات اوليه انجام نگرفته بود که معلوم بشود مرگ زنگنه در رابطه با فدائيان اسلام نيست؛ امّا اين شايعه و اين مسئله هم در جرايد آن روز و هم در خبرگزاريها مطرح شده بود که دوباره فدائيان اسلام اقدام کردهاند. البته نصرتاللّه قمي بعدها با نواب صفوي توي زندان قصر آشنا ميشود. آن هم داستان طولانياي دارد که بعدا خدمتتان خواهم گفت که يکي از دلائلي که موجب شد دکتر فاطمي در زماني که وزير خارجه بوده، با سيد عبدالحسين واحدي در ماشين وزارت خارجه ملاقات کند، جلوگيري از اعدام نصرتاللّه قمي بود و اين جريان در سال 1331 پيش ميآيد.