مصاحبه داود اميني با محمّدمهدي عبدخدايي

به هر جهت، من نظرم اين است كه راجع به رزم‏آرا قدرتهاى برتر آن روز، مخصوصا آمريكاييها و روسها، توافق كرده بودند. امتياز مورد نظر روسها اين بود كه دستجات چپ در زمان رزم‏آرا آزاد باشند. همانطور كه مى‏دانيد، ده نفر از رهبران حزب توده را رزم‏آرا، به وسيلة ستوان قبادى، از زندان فرارى داد. خسرو روزبه، به نوشتة على‏اكبر صفى‏پور، مدير مجلة اميد ايران ــ كه واسطه اين كار بود ــ به طور مخفيانه، با رزم‏آرا ملاقات كرد. رزم‏آرا خسرو روزبه را از زندان دهباده آزاد كرد و دوباره او را براى تدريس به دانشكدة نظام فرستاد. اين مشخص مى‏كند كه روسها روى رزم‏آرا نظر داشتند. ضمنا، روزنامه‏هاى آن روز موجود است، شبنامه‏هايشان مشخص است؛ مى‏شود مراجعه كرد. آمريكاييها توافق داشتند، انگليسيها هم توافق داشتند، براى اينكه رزم‏آرا مايل بود يك قرارداد نفتى مثل قرارداد آرامكو، منعقد كند. امّا، نيروهاى مذهبى بودند كه مى‏گفتند نه شرقى، نه غربى. جبهة ملّى، زير پوشش اينكه من با سياست موازنة منفى، مى‏خواهم انگليسيها را به وسيله آمريكاييها بيرون كنم، بعدا آمريكاييها را به وسيلة روسها بيرون كنم، هميشه با يك قدرت برتر در تماس بود.