مصاحبه داود اميني با محمّدمهدي عبدخدايي

نواب گفت: به محض اينکه باخبر شدم آيت‏اللّه کاشاني دستگير شده و فرستاده شده به قلعه فلک‏الافلاک، فهميدم که سراغ من هم خواهند آمد. مخفي شدم. فورا فدائيان اسلام را سازماندهي کردم، آنهايي را که بودند، فرستادم قم تا در منزل آيت‏اللّه بروجردي متحصن بشوند. الآن بعضي از آن متحصنين زنده‏اند و حالا پير شده‏اند. در تحصن با آنها بد رفتار مي‏شود. درهاي خانه را مي‏بندند. اينها متحصن شده‏اند در منزل آيت‏اللّه بروجردي تا آيت‏اللّه بروجردي اقدامي بکند. يک روحاني را تبعيد کرده‏اند. حتّي بچه‏ها سيب زميني پخته از پشت بام براي متحصنين مي‏فرستند. مي‏خواهند متحصنين را بيرون کنند، اينها بيرون نمي‏روند؛ تا بالاخره مثل اينکه آيت‏اللّه بروجردي قول مي‏دهد اقدام کند و متحصنين را در مهمان‏خانه اِرم پذيرايي مي‏کنند. وقتي هم که از آنجا مي‏آيند يک عده‏شان هم در راه دستگير مي‏شوند. منتها اين جريان باعث مي‏شود که آيت‏اللّه کاشاني از قلعة فلک‏الافلاک به لبنان فرستاده شود. قلعة فلک‏الافلاک امروز، در نتيجة وجود راههاي نزديک و آسفالت بودن راهها، جاي بدي نيست؛ ولي آن روز يکي از تبعيدگاههاي بد بود. حتّي بعد از 28 مرداد هم يکي از تبعيدگاههاي بد بود. يادم مي‏آيد محمود ژندي، مدير روزنامة به سوي آينده ــ که روزنامة توده‏ايها بود ــ آنجا بود. خليل ملکي هم بود. او از اعضاي تشکيل‏دهندة حزب توده بود و از حزب توده انشعاب کرده و آمده بود با دکتر بقايي همکاري مي‏کرد. بعدا هم از دکتر بقايي جدا شده و به دکتر مصدق پيوسته بود. بعدها هم با شاه ملاقات کرد.

دکتر مصدق رهبري سياسي و نواب صفوي، رهبري به قول ما نظامي يا سازماندهي اجرايي، را به دست گرفتند. آيت‏اللّه کاشاني هم، ناخودآگاه رهبري مذهبي ـ سياسي در خارج کشور را در دست گرفت. در خلال اين قضايا، اتفاقاتي هم مي‏افتاد. فدائيان اسلام شهرتي پيدا کرده بودند. در شهرستانها، علاقه‏مندان زيادي پيدا کرده بودند. براي اوّلين بار بود که جوانها به خاطر اينکه فدائيان اسلام مبارزة مسلحانه مي‏کنند، برخوردهاي تند مي‏کنند، به فدائيان اسلام اقبال کرده بودند. فدائيان اسلام مقبول جوانها واقع شده بودند. مبارزه با بيديني بعضي از جوانهاي معتقد به مذهب را جذب کرده بود و آنها به تعبيت از فدائيان اسلام ريش گذاشته بودند. اوضاع تغيير کرده بود.