محمود ميرزاحسيني

حاج ميرزا علي آقا ثقةالاسلام تبريزي فرزند حاج ميرزا موسي، پيشواي يكي از فرقه‌هاي شيخيه آذربايجان در هفتم مهر ماه 1277 قمري در تبريز ديده به جهان گشود. اين روحاني آزادي‌خواه، در جريان نهضت مشروطه از شخصيت‌هاي فعال و با نفوذ مشروطه‌طلب در آذربايجان بود و رشادت بسيار داشت. به اعتبار يكي از اسناد ارائه شده، روسها به منزل ايشان جهت دستگيري سرباز قزاقي كه به قصد گرايش به اسلام در آنجا حضور يافته بود هجوم بردند و اين مسئله احتمالاً منجر به اعتراض تجار تبريز شده كه در سندي ديگر انعكاس يافته و نامه آنان را به سفارتخانه‌هاي خارجي مستقر در تهران در پي داشته است.

دخالت روسها در امور داخلي ايران و نارضايتي آنان از ثقةالاسلام شهيد به حدي بود كه پس از تهاجم به محل سكونت وي و اسارت و اعدام آن مرجع متقي در عاشوراي 1330 قمري به دستور يك فرمانده ارتش روس، كنسولگري آن كشور در تبريز از كارگزاري آذربايجان مي‌خواهد تا ساعت و مهر نامبرده را از بازماندگانش بازستانده و به كنسولگري تحويل دهند تا رأساً در مورد آنها تصميم گيرند. از جمله مسائل منعكس شده در ساير اسناد پيوست، وضعيت نامساعد مالي ورثه اوست كه در مكاتباتي كه به منظور دريافت شهريه‌شان انجام شده مشهود است، اما چنانچه ملاحظه مي‌گردد پس از گذشت يازده سال هنوز اين امر سامان نيافته و همسر نامبرده خواهان پرداخت شهريه‌ي معوقه‌ي خانواده‌اش شده است.