زهرا عباسي

پس از کودتاي سوم اسفند 1299، چهارمين دوره مجلس که اکثريت نمايندگان آن تحت رهبري مدرس مخالف قدرت‌طلبي رضاخان سردار سپه وزير جنگ بودند، افتتاح شد. رضاخان با انجام اقداماتي منجمله: سرکوبي ايلات و عشاير نقاط مختلف کشور، نهضت جنگل، شيخ خزعل، سميتقو، ابوالقاسم لاهوتي، تشکيل ارتشي 40000 نفري با ادغام نيروهاي مختلف نظامي و غيره باعث استحکام موقعيت سياسي و نظامي خويش گرديد و در آبان 1302 توسط احمدشاه به رياست وزرايي منصوب شد. به دنبال طرح مسئله تغيير رژيم به جمهوري توسط وي که حمايت اکثر نمايندگان مجلس پنجم را در پي داشت، شاه در تلگرافي از اروپا بي‌اعتمادي خود را نسبت به او اعلام کرد که اين امر منجر به استعفاي او از کليه سمتهايش شد و به حالت قهر به بومهن رفت، اما در نتيجه تظاهرات صوري سربازان و اعتراض برنامه‌ريزي شده مطبوعات و گروههاي طرفدار وي، گروهي از نمايندگان مجلس او را به تهران باز گرداندند.

در اين هنگام مجلس با درخواست رضاخان مبني بر عهده‌دار شدن فرماندهي کل قوا موافقت نمود. بر اثر تحريکات و فعاليتهاي رضاخان و برخي نمايندگان مجلس بر ضد سلطنت قاجار و آمادگي افکار عمومي، مجلس در 9 آبان 1304 انقراض پادشاهي قاجار را تصويب و حکومت را تا زمان تشکيل مجلس مؤسسان به رضاخان محول نمود. مجلس مؤسسان در 21 آذر 1304 با تغيير 3 اصل متمم قانون‌ اساسي مربوط به سلطنت قاجاريان، حکومت را به صورت موروثي به وي واگذار نمود. رضاخان در ارديبهشت 1305 تاجگذاري نمود و شاه ايران شد.