استاد محيط طباطبايي

                                                                                                 مظفر شاهدي

 

استاد سيد محمد محیط طباطبايي در 26خرداد 1281/9ربيع الاول1320در زواره متولد شد. طي سالهاي 1287- 1294ش در مکتبخانه حاج حسن در زواره تحصيل کرد. بين سالهاي 1297- 1268 در مدرسه لطفعلي خان ترشيزي در همان شهر به تحصيل اشتغال داشت. در سالهاي 1299-1300 در مدرسه کاسه گران تحصيلاتش را ادامه داد. در سال 1301ش به زواره بازگشت و در مدرسه ابتدايي سادات به تدريس پرداخت و سال بعد براي ادامه تحصيل در دارالفنون به تهران رفت و سپس به مدرسه حقوق وارد شد. در سال 1305 به خدمت وزارت معارف در آمده براي تدريس و رياست به دبيرستاني در خوزستان بدان صوب رفت و در سال 1309 به تهران بازگشته و تا سال 1320ش به ترتيب در مدرسه دارالفنون، دانشکده افسري و دانشسراي مقدماتي در رشته تاريخ و جغرافيا به تدريس پرداخت.

 

در سال 1313 به عضويت کنگره هزاره فردوسي پذيرفته شد و در سال 1315 به رياست مدرسه هاي شرف و معرفت رسيد و در سال 1317ش مدير مجله آموزش و پرورش شد. در سال 1320 در هنرستان عالي موسيقي تدريس کرده و همزمان سرپرستي مجله موسيقي را نيز عهده دار بود.

 

در سال 1321 مجله محيط را تاسيس کرد و طي سالهاي 1321-1328 در دبيرستان هاي مختلف تدريس کرده و نيز بازرس فني وزارت فرهنگ شد. در سال 1326 بار ديگر به انتشار مجله محيط پرداخت که چند سالي بود به تعطيلي گراييده بود. طي سالهاي 1328-1330ش رايزن فرهنگي ايران در دهلي نو بود و تا سال 1334ش همين مهم را در کشورهاي عراق، سوريه و لبنان بر عهده داشت. در سال 1337 بازنشسته شد و طي سالهاي 1338-1357 سرپرست برنامه هاي موسوم به مرزهاي دانش بود که از رادیو ایران پخش مي شد.

 

در سال 1355 دانشگاه ملي ايران درجه دکتراي افتخاري به او اعطا کرد و در سال 1357 هم انجمن آثار ملي جايزه « مجموع تحقيقات و خدمات و آثار يک محقق در طول عمر» را به او تقديم نمود. استاد سيد محمد محيط طباطبايي تا پايان عمر کماکان در عرصه فعاليتهاي فرهنگي و علمي کوشا بود. محيط طباطبايي کتب و مقالات پر شماري را از خود به يادگار نهاد. از مهمترين کتب ایشان مي توان به موارد زير اشاره کرد:

 

« سيد جمال الدين اسدآبادي و بيداري مشرق زمين، تهران، هنر نشر فرهنگ اسلامي، 1371»؛ « مجموعه آثار ميرزا مکلم خان، تهران، علمي، 1327»؛ «تطور حکومت در ايران بعد از اسلام، تهران، بعثت، 1367» ؛ «دادگستري در ايران از انقراض ساساني تا ابتداي مشروطيت، بی جا، بي نا، 1347»، و «تاريخ تحلیلي مطبوعات ايران، تهران، بعثت، 1366».

 

استاد محيط طباطبايي پس از عمري تلاش علمي و فرهنگي پربار نهايتا در 27 مرداد 1371 بدرود حيات گفت.

 

___________________________

 

منابع :

(محيط ادب، مجموعه گفتار به پاس پنجاه سال تحقيقات و مطالعات سيدمحمد محيط طباطبايي، به کوشش حبيب يغمايي و ديگران، تهران، هيات امنای کتابخانه هاي عمومي کشور، اردیبهشت 1358، صص مختلف. و مجله محيط به کوشش فريد قاسمي، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه ها، 1374، صص متعدد. و فرید قاسمي، تاريخ روزنامه نگاری ايران، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1379، صص متعدد.