موسسه
مطالعات تاريخ معاصر ايران (رجال) WWW.IICHS.ORG
سرلشکر عبدالرضا افخم ابراهيمي
ويدا معزي‌نيا
سرلشکر عبدالرضا افخم ابراهيمي در سال 1266 در تهران چشم به جهان گشود. پدرش سلطانعلي خان وزير افخم از شخصيتهاي بانفوذ دربار مظفرالدين شاه قاجار بود. افخم ابراهيمي پس از خاتمه تحصيلات مقدماتي به منظور تکميل تحصيلات راهي اروپا شد و در کالج نظامي اتريش به فراگيري علوم نظامي پرداخت و قريب به شش سال در آنجا روزگار گذرانيد. 1 او پس از بازگشت به ايران در سال 1290 با درجه سرواني در ژاندارمري استخدام گرديد.
سال 1300 همزمان با تشکيل قشون متحدالشکل با درجه سرهنگ دومي به رياست ستاد لشکر آذربايجان منصوب شد و يک سال در آن سمت خدمت نمود و بعداً عهده‌دار رياست ستاد لشکر مرکز که تحت فرماندهي سردار سپه وزير جنگ بود گرديد. ارتقا به درجه سرتيپي ثمره جديت او در انجام امور محوله در اين دوران مي‌باشد.
در سال 1303 در سفر جنگي سردار سپه به خوزستان عضو هيئتي بود که براي سرکوب شيخ خزعل به منطقه اعزام شده بود و به عنوان رئيس دفتر ستاد جنگي رضاخان انجام وظيفه نمود. افخم ابراهيمي در دوره رضا شاه عهده‌دار مشاغل بسياري بود. در اسفند سال 1310 رئيس رکن دوم ارکان حرب (ستاد ارتش) گرديد 2 و در همان سال در کميسيون مرزي ايران و ترکيه به عنوان عضو شرکت نمود. در خرداد ماه سال 1313 که رضا شاه به دعوت مصطفي کمال آتاتورک راهي ترکيه شد عده‌اي از نظاميان وي را همراهي مي‌کردند، رضا شاه در انتخاب نظاميان همراه خود دقت بسياري به کار برد تا به آتاتورک بفهماند افسران تحصيل کرده‌اي در ارتش در خدمت او هستند. همراهان نظامي رضا شاه عبارت بودند از : سرلشکر امان‌الله جهانباني، سرتيپ محمدصادق کوپال و سرتيپ افخم ابراهيمي. هيئت مزبور موظف بودند در مدت اقامت در ترکيه ضمن بازديد از واحدهاي نظامي و مذاکره با فرماندهان ترک، سازمان نظامي ترکيه را مورد توجه قرار دهند و گزارشي در اين زمينه براي رضا شاه و ارکان حرب کل قشون تهيه کنند. 3
|
|
 |
|
[8- 441 ع]
كلنل گلروپ (رئيس سوئدي ژاندارمري ايران) و جمعي از صاحب‌منصبان و افسران ايراني ژاندارمري. 1. عبدالرضا افخم ابراهيمي 2. كلنل گلروپ
|
سال 1320 استانداري کرمانشاه و کردستان و همدان به او سپرده شد و براي برقراري امنيت در آن مناطق تلاش فراوان نمود. 4 يکسال بعد به عنوان فرمانده نظامي تهران معرفي شد 5 و در فروردين سال 1323 به درجه سرلشکري ارتقا يافت و همان سال به جاي سرلشکر ارفع فرمانده نظامي راه‌آهن گرديد.
او برادران زيادي داشت که همه آنها نام خانوادگي افخمي را براي خود برگزيده بودند. برادر ارشدش محمدحسن امين‌الملک بود که در سن 37 سالگي به قتل رسيد. برادر ديگر وي سلطان ابراهيم افخمي (اميراشرف) يازده دوره نماينده مجلس شوراي ملي و دو دوره سناتور بود، برادر ديگرش سپهبد غلامحسين افخمي تا معاونت وزارت جنگ ارتقا مقام يافت . همسرش گيلانتاج اميرابراهيمي دختر اميرالامراء دوم و دامادش سپهبد احمد وثوق بود. عبدالرضا افخم ابراهيمي در سال 1343 در تهران درگذشت و در مقبره خانوادگي در ظهيرالدوله به خاک سپرده شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. افخمي (افخم ابراهيمي)، عبدالرضا، آينده، 8 - 12، سال 13 ، (1366) : 683 – 684.
2. باقر عاقلي، رضا شاه و قشون متحدالشکل (تهران : نشرنامک، 1377)، ص 328.
3. جلال پژمان، فروپاشي ارتش شاهنشاهي: خاطرات سپهبد جلال پژمان فرمانده لشکر گارد شاهنشاهي (تهران: نشر نامک، 1386)، ص 77.
4. باقر عاقلي، ذکاءالملک فروغي و شهريور 1320 (تهران : علمي، سخن، 1367)، ص 185.
5. باقر عاقلي، روزشمار تاريخ ايران از مشروطه تا انقلاب (تهران: نشر گفتار، 1369)، ج1، ص 245.
