مصطفي مقدم
 

فاطمه معزي

 

مصطفي مقدم در سال 1282ش متولد شد و پس از پايان تحصيلات خود در ايران و اروپا، در بانک ملي مشغول به کار شد. سپس به رياست بانک سپه ارتقاء يافت. او از دوستان نزديک سپهبد زاهدي بود و در جريان عمليات کودتاي 28 مرداد 1332 منزل خود را به عنوان مخفيگاه زاهدي و پايگاه در اختيار وي و ديگر عوامل کودتا نهاد. اردشير زاهدي علت اين انتخاب را موقعيت مکاني اين خانه دانسته که از چند طرف به جاده‌هاي مختلف راه داشت. آخرين جلسه کودتاگران در منزل وي تشکيل شد و در شب 23 مرداد سرهنگ نصيري فرمان نخست‌وزيري زاهدي را در منزل مقدم به او تحويل داد. فرمان زاهدي در زير فرش مقدم پنهان شد تا در صورت حمله نيروهاي دولتي محفوظ بماند. پس از آنکه در 24 مرداد زاهدي فرمان نخست‌وزيري خود را در بين ديگر کودتاگران اعلام کرد و  نصيري براي دادن حکم عزل نخست‌وزيري دکتر مصدق راهي مأموريت خود شد، مقدم نيز به همراه باتمانقليچ به سوي ستاد ارتش حرکت کرد ولي در ميان راه متوجه شکست کودتا شدند و به شتاب بازگشتند تا به زاهدي خبر شکست را بدهند. پس از اين واقعه منزل مقدم ديگر جاي امني براي سران کودتا نبود و مقدم به تنهايي به منزل بازگشته و در جريان لحظه به لحظة حرکت کودتاچيان بود.

 

او پس از پيروزي کودتا از سوي نخست‌وزير جديد در بانک ملي به عنوان نمايندة خاص نخست‌وزير منصوب شد، ولي دکتر علي اميني، وزير دارايي از همان آغاز با وي بناي مخالفت گذاشت و اين مخالفتها منجر به برکناري وي شد، ولي پاداش کودتا امتياز تأسيس بانک توسعه صادرات بود که به وي داده شد و با برکناري زاهدي از نخست‌وزيري مقدم نيز در سال 1334 به جرم اختلاس از رياست اين بانک برکنار و محبوس شد.