موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران  (رجال)           WWW.IICHS.ORG

اردشير زاهدي

 

آسيه آل احمد

 

اردشير زاهدي فرزند سپهبد فضل‌الله زاهدي در مهر ماه 1307ش در تهران متولد شد. تحصيلات ابتدايي خود را در تهران و اصفهان و دبيرستان را در مدرسه اسلاميه بيروت به پايان برد. سپس به آمريکا رفت و از کالج کشاورزي ايالت يوتا فارغ‌‌التحصيل شد.

 

پس از بازگشت به ايران در 1331ش، در وزارت کشاورزي به معاونت و خزانه‌داري « کميسيون مشترک ايران و آمريکا براي بهبود امور روستايي» (اصل 4 ترومن) رسيد. احراز اين پست مهم به دليل آشنايي قبل زاهدي با عوامل آمريکايي بود که از مدرسه بيروت آغاز شده بود.

 

اردشير زاهدي از عوامل دسته اول سيا در جريان کودتاي 28 مرداد بود و کرميت روزولت با آوردن نام مستعار ارشير زاهدي (مصطفي ويسي) در کتاب خود به حضور فعال او در کودتا صحّه مي‌گذارد. همچنين روزولت توضيح مي‌دهد که براي ملاقات با فضل‌الله زاهدي به همراه مصطفي ويسي به مخفيگاهش مي‌رود و درباره اعتمادي که به مصطفي ويسي دارد مي‌گويد :  « تأکيد کردم فقط شما [مصطفي ويسي] ، سپهبد زاهدي و شاهنشاه اسم حقيقي مرا مي‌دانيد از نظر سايرين اسم من جيمز لاکريج است.» 1

 

اردشير زاهدي پس از کودتاي 28 مرداد نشان درجه يک رستاخيز گرفت و در آبان ماه همان سال به سمت آجودان کشوري شاه منصوب شد. او در 1336 با شهناز پهلوي ازدواج کرد و به سمت نماينده شاه در امور دانشجويان خارج از کشور عازم اروپا شد. زاهدي در 1338 سفير ايران در واشنگتن شد، اما پس از اعتراض دانشجويان ايراني در 1340 به ايران فراخوانده شد.

 

در دولت اسدالله علم، اردشير زاهدي به سفارت کبراي ايران در انگلستان منصوب و در 1341 عازم لندن شد و به مدت 4 سال در اين سمت باقي بود و پس از بازگشت در بهمن ماه 1345 در دولت اميرعباس هويدا به وزارت امور خارجه رسيد و براي دومين بار در 1351 سفير ايران در امريکا شد که اين سمت را تا دي ماه 1357 برعهده داشت.

 

اردشير زاهدي تا پيروزي انقلاب اسلامي تلاشهايي براي ماندگاري شاه در ايران انجام داد که به نتيجه نرسيد و خود نيز به ژنو رفت.

 

از اردشير زاهدي کتابي به نام رازهاي ناگفته اردشير زاهدي که به کوشش پري اباصلتي تهيه شده در سال 1381 به چاپ رسيده است.

 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ   

 

1. کرميت روزولت. کودتا در کودتا. ترجمه دکتر علي اسلامي. تهران، جلفا، 1359 .


چاپچاپ
www.iichs.org