ريچارد نيكسون

رزيتاميري

     ريچارد نيكسون (Richard Milhous Nixon) در 9 ژانويه 1913 در شهر ” يوربا لينداي“ كاليفرنيا (Yorba Linda) به دنيا آمد، پدرش فرانسيس آنتوني نيكسون در سال 1922 به همراه خانواده‌اش به شهر ” وي تير“ (Whittier) نقل مكان كرد. ريچارد نيكسون از زمان كودكي جهت گذران زندگي به پدرش كمك مي‌كرد و همزمان درس هم مي‌خواند. تحصيلاتش را در شهر ” وي‌تير “ گذراند و در سال 1934 از ” كالج وي‌تير“ فارغ‌التحصيل شد و با استفاده از بورس تحصيلي به دانشكده حقوق دوك (Duke University) راه يافت و پس از اتمام تحصيلات به شهر خودش بازگشت و به شغل وكالت مشغول شد. در سال 1940 با خانم  ” تلما كاترين رايان“ كه او را ”پت“ مي‌ناميدند ازدواج كرد. يك سال بعد جهت انجام كار دولتي به واشنگتن دعوت شد و در سال 1942 به نيروي دريايي پيوست و تا پايان جنگ جهاني دوم در نقاط مختلف خدمت كرد و در سال 1946 از كاليفرنيا به سمت نماينده كنگره برگزيده شد. در 1950 وارد سناي امريكا شد، حدود سال 1953 معاون دوايت آيزنهاور رئيس‌جمهور آمريكا گرديد و تا سال 1968 در اين مقام باقي ماند. نيكسون در انتخابات سال 1960 از ”جان اف. كندي “ شكست خورد ولي در انتخابات رياست جمهوري 1968 دوباره از سوي حزب جمهوريخواه كانديدا شد و به كاخ سفيد راه يافت، در باب سياست خارجي امريكا در 25 ژوئيه 1969 نطقي ايراد كرد كه به ” دكترين نيكسون“ مشهور شد، كه پايان بخشيدن به جنگ ويتنام و عقب‌نشيني از مواضع خود يكي از اصول مهم سياست خارجي او به شمار مي‌رفت.

     نيكسون سي و هفتمين رئيس‌جمهور امريكا علاوه بر مسئله ويتنام به موفقيتهاي مهم ديگري در سياست خارجي نائل شد ازجمله به برقراري رابطه با چين كمونيست، رفع تشنج در رابطه با شوروي و امضاي قرارداد محدود ساختن سلاحهاي استراتژيك مي‌توان اشاره نمود.

     نيكسون در انتخابات سال 1972 نيز براي دومين بار به رياست جمهوري امريكا برگزيده شد ولي افشاي اقدامات غيرقانوني در جريان انتخابات و نصب دستگاههاي استراق سمع در محل كنوانسيون حزب دمكرات در ساختمان واترگيت كه به ” افتضاح واترگيت“ معروف شد او را به استعفا از مقام خويش (9 اوت 1974) وادار ساخت.

     ريچارد نيكسون اولين رئيس‌جمهور امريكا بود كه مجبور به استعفا از مقام خودش شد، پس از او سي و هشتمين رئيس‌جمهور امريكا به نام جرالد فورد (معاون نيكسون) به رياست جمهوري انتخاب شد و پس از مدتي به موجب اختيارات خود نيكسون را مورد عفو قرار داد، نيكسون در سن 81 سالگي بر اثر سكته مغزي درگذشت.

     هر يك از روساي جمهور امريكا در سياست خارجي خود به خصوص در خاورميانه به دنبال تهيه پايگاههاي دفاعي، نظامي، اقتصادي،... بودند، نيكسون سعي بر اين داشت كه ايران را با توجه به موقعيت استراتژيكي و منطقه‌اي به صورت ژاندارم منطقه دربياورد.

     در اين برهه از زمان با توجه به نزديكي روابط ايران و امريكا در همه زمينه‌ها ريچارد نيكسون سفرهايي به ايران داشته است ازجمله سفر وي به عنوان معاون رئيس‌جمهور امريكا پس از كودتاي 28 مرداد 1332 كه با موجي از اعتراضات مردمي روبه رو شد و سفر بعدي وي مصادف با دوره دوم رياست جمهوري نامبرده بود، همچنين متقابلاً محمدرضا پهلوي و مقامات مملكتي سفرهايي به امريكا داشتند كه عكسهاي موردنظر در اين زمينه كه در آرشيو مؤسسه مطالعات معاصر موجود است بيانگر اين مسئله مي‌باشد.

منابع و مآخذ:

1. طلوعي، محمود. فرهنگ جامع سياسي. تهران، نشر علم، 1372.

2. ازغندي، عليرضا. روابط خارجي ايران. دولت دست‌نشانده (1357-1320). تهران، نشر قومس، 1376.

3. نيكسون، ريچارد ـ رهبران. تهران، شباويز، 1373.

4. لنچافسكي، جورج. رؤساي جمهور امريكا از ترومن تا ريگان. تهران، نشر البرز، 1373.

5. ايران و ايالات متحده. تهران، وزارت اطلاعات، خبرگزاري پارس، 1351.