 |
| ماهنامه شماره 81 - صفحه 3 |
» سر در قيصريه آسيه آل احمد ميدان نقش جهان اصفهان يکي از زيباترين ميدانهاي تاريخي جهان است که همگان آن را تحسين مي‌کنند ــ البته اگر ساخت و سازهايي چون ساختمان جهان‌نما و مترو و... باعث زشت و خراب شدن اين مکان نشود ــ اين ميدان مستطيلي شکل در هر ضلعش يک شاهکار معماري دوره صفويه را در خود جاي داده است، يعني: کاخ عالي قاپو، مسجد شيخ لطف‌الله، مسجد امام (شاه) و سردر قيصريه. اين ضلع آخر، که شايد نسبت به ديگر آثار کمتر به آن توجه شده مورد نظر ما در اين نوشته است. سردر قيصريه در قسمت شمال اين ميدان و بر در بازار قيصريه يا شاهي واقع شده. ساخت اين بنا مربوط به شاه عباس بزرگ است. در اين بنا علاوه بر کاشیکاري معمول، طرح انساني که نيمي از بدنش شير است و تير و کماني در دست دارد تصوير شده است که در دو طرف سردر قرار گرفته. اين طرح در واقع نماد برج قوس يا آذرماه است که بنابه قولي علامت ماه ساخت اين بنا بوده. 1 در وسط دو تصوير فوق درست در مرکز سردر، خورشيد زرد رنگ زيبايي قرار گرفته است. سقف داخلي سردر از کاشيهايي به رنگ آجري، گل بهي و سرمه‌اي بسيار خوشرنگ با طرحهاي اسليمي به صورت مقرنس کار شده است که بسيار جلب توجه مي‌کند. پس از سقف، به ديواره‌هاي اين سردر مي‌رسيم که داراي نقاشيهاي چشم‌نوازي است. ديوار روبه رو جنگ شاه عباس با ازبکان را نشان مي‌دهد. ديواره سمت راست نشان‌دهنده اروپاييان درحال رقص و آواز و ديواره سمت چپ شکارگاهي را به تصوير کشيده است که با گذشت اين همه سال و با وجود از بين رفتن قسمتهايي از اين نقاشيها هنوز زنده بودن رنگها و زيبايي خود را حفظ کرده است. همانطور که ذکر شد اين بنا در دوره صفويه ساخته شده است ولي کتيبه‌اي در سه طرف اين ديوار پايين نقاشيها قرار گرفته است که با خط نستعليق سفيد رنگ بر روي کاشيهاي لاجوردي رنگ در دوره ناصرالدين شاه توسط ظل‌السلطان حاکم اصفهان نوشته و اضافه شده است: درعهد دولت و زمان و سلطنت اقتدار سلطان الاعظم والخاقان الاکرم اعدل الخواقين و اکرم السلاطين اعليحضرت قدر قدرت شاهنشاه جم جاه پادشاه اسلام پناه السلطان بن السلطان بن السلطان بن السلطان والخاقان بن الخاقان ابو...خسرو صاحب قران ناصرالدين شاه قاجار خلدالله ملکه و سلطانه برحسب امر قدر قدر مبارک حضرت سپهر رفعت اقدس اشرف امجد ارفع والا شاهنشاه‌زاده اعظم ظل‌السلطان حکمران و فرمانفرماي ايالات اصفهان و فارس و عراق و عربستان و لرستان و يزد و مضافات بسرکاري و اهتمام مقرب‌الخاقان ميرزا نصرالله خان مستوفي مخصوص صورت اتمام و سمت انجام پذيرفت کتبه المنتسب بسياده القرشي چاکر درگاه اسدالله الحسيني القرشي سنه 1298. 2 سپس وارد بازار مي‌شويم که سقف آن و دالانها و سراها چهارسوقهاي بسيار ديدني دارد ولي اي کاش اين مغازه‌ها و حجره‌ها هم طبق قوانين ميراث فرهنگي بازسازي و مرمت شوند و به سبک و سياق فروشگاههاي امروزي درنيايند. خوشبختانه اکثر مغازه‌ها اجناس صنايع دستي اصفهان را به فروش مي‌رسانند ازجمله پارچه‌هاي قلمکار، ميناکاري، معرق‌کاري، منبت‌کاري، خاتم‌کاري و... ولي در بعضي فروشگاهها که متاسفانه در اطراف ميدان واقع و در معرض ديد تمامي توريستها اعم از خارجي و ايراني قرار گرفته‌اند، لوازمي به فروش مي‌رسد که در حد شان و مرتبه اين ميدان، خصوصاً که در کنار صنايع دستي بسيار زيبايي که داراي قدمت و شهرت اين کشور مي‌باشد نيست. در ميدان نقش جهان علاوه بر بازار قيصريه دورا دور اين ميدان را بازاري تشکيل داده است که آن هم داراي ويژگيها و زيباييهاي خاص است که من قسمتي از اين بازار را که متعلق به مسگرهاست به تصوير کشيده‌ام.
___________________________ 1. لطف‌الله هنرفر، گنجینه آثار تاريخي اصفهان، اصفهان، ثقفي، 1344، ص 465. 2. همان، ص 466 . |
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
