 |
| ماهنامه شماره 68 - صفحه 6 |
گورهاي سيراف محمدرضا حديدي سيراف نام بندري بوده در ساحل شمالي خليج فارس واقع در شرق بوشهر و در نزديکي عسلويه. اين بندر امروزه به نام بندر طاهري شهرت يافته است. اين شهر در دوران ساسانيان و نيز در سه چهار قرن اول اسلامي از جمله عمده ترين و پيشرفته‌ترين بنادر تجاري ايران در کرانه‌هاي شمالي خليج فارس به شمار مي‌رفته است. ملوانان و ناخدايان سيرافي در خليج فارس، درياي عمان و اقيانوس هند دريانوردي مي‌کرده‌اند و با هند و چين و آفريقا رابطه مستقيم تجاري و بازرگاني داشته‌اند. اين بندر سرآغاز راه ابريشم دريايي به شمار مي‌رفته است و در قرون وسطي در حوزه تمدن اسلامي، به عنوان مرکز بازرگاني و تجارت محسوب مي‌شد و در گسترش دانشهاي گرد آمده در جهان اسلام نيز نقش داشت. شکوه و جلال افسانه اي بندر تاريخي سيراف در اواخر قرن چهارم هجري به سرآمد. هر چند بسياري از نويسندگان طوفان را عامل خرابي و زوال مي‌دانند، اما برخي نيز قطع روابط تجاري با چين و چرخش تجارت از اقيانوسها و درياهاي ياد شده به درياي سرخ را باعث ضعف تجاري و افول سيراف بيان کرده‌اند. اما اکثر مورخين عامل اصلي اين رويداد را زلزله اي مي‌دانند که در سال 366 هجري رخ داد و به روايتي پس لرزه‌هاي آن تا هفت روز ادامه داشت و بخش اعظمي از سيراف را به زير آب فرو برد که بقاياي آن هنوز در زير آب مدفون است. شايد ديدني‌ترين و عجيب‌ترين مکانهاي واقع در سيراف، گورها و گودالهاي و چاههاي آن باشد. به احتمال زياد مي‌توان گفت که گودالهاي حفر شده بر پهنه کوهستان سيراف در ابتدا به منظور جمع‌آوري و استحصال آب ايجاد شده‌اند و آنچه که بعدها توسط افرادي (احتمالاً متنفذ و متمول و نيز شايد توسط عموم و به دليل رخداد حوادث غير مترقبه همچون زلزله و يا بيماري طاعون و نياز به دفن سريع مردگان) به عنوان گورهاي فردي يا خانوادگي مورد استفاده واقع شده در روزگاراني پس از احداث اوليه اينان صورت گرفته است. پيدا شدن استخوان و آثار مردگان درون برخي از اين حوضچه‌ها نه تنها منافاتي با سيستم استحصال و ذخيره آب ندارد بلکه با دقت بر گورهاي يافته شده و وجود لايه‌اي از قشر نفوذناپذير ساروج درون حوضچه‌هاي استفاده شده به عنوان قبر، به نکاتي مؤيد روش تأمين آب در شهر باستاني سيراف پي برده مي‌شود. همچنين علت وجود حفره‌هاي درون ديوار هنوز کشف نشده و محققان در باره اين اثر تاريخي همچنان به تحقيقات خود ادامه مي‌دهند. عکس از: حميدرضا حديدي
|
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
