» ژنرال ريگان

فرهاد رستمي

مي‌گويند وقتي رضاشاه از ژنرال ريگان فرانسوي پرسيد : ارتش من چه مدت مي‌تواند در برابر ارتش شوروي و انگليس مقاومت كند؟ ژنرال پاسخ داد: 24 ساعت.

اطرافيان رضاشاه كه او را بسيار برافروخته ديدند ژنرال را به گوشه‌اي كشيدند تا از خشم رضاشاه در امان باشد. آنگاه از او پرسيدند: آخر اين چه حرفي است! تو واقعاً فكر مي‌كني ارتش اين‌قدر ضعيف و ناتوان است؟

ژنرال ريگان پس از قدري تأمل گفت : حقيقتش را بخواهيد من اين را براي خوشايند شاه گفتم. اين ارتش 24 دقيقه هم نمي تواند در برابر ارتش شوروي و انگليس مقاومت كند.

اكنون پس از گذشت بيش از نيم قرن بهتر مي‌توان درباره اين مسئله تاريخي قضاوت كرد.

براساس اسناد و مدارك تاريخي اظهارات ريگان را يكسره بي پايه و اساس و نادرست مي‌يابيم. اصلاً صحبت 24 دقيقه يا 24 ساعت مقاومت نبوده. ارتش 48 ساعت  در برابر قواي متفقين مقاومت كرده است. گواه اين ادعا 3 فقره سند است كه در ذيل ملاحظه مي‌فرماييد:

سند 1

از [وزارت] جنگ به تبريز

[نمره] 350

[تاريخ] 4/6/1320

فرمانده لشكر

در اين موقع كه دشمن شمالي و باختري مرزهاي كشور شاهنشاهي را مورد تجاوز قرار داده و بعضي از شهرهاي آذربايجان و جنوب باختري را بمباران نموده‌اند و نيروي ارتش شاهنشاهي در جبهه‌هاي شمال و باختر مشغول مقاومت مي‌باشند به فرمان مبارك شاهانه مقررات واحدهايي كه هنوز با دشمن تماس حاصل ننموده در مواقع مقتضي به حالت تدافعي استقرار يافته و با توانايي مقاومت نمايند.

سرلشكر [عزيزالله] ضرغامي

[2373]

سند 2

حضوري از سقز [به وزارت] جنگ

[تاريخ] 6/6/1320

كفالت ستاد ارتش

محترماً معروض مي‌دارد: امريه شماره 4241 ساعت ½10 زيارت، فوراً به قسمت دستور داده شد كه به هيچ وجه مقاومت ننمايند و يك نفر اعزام گردید كه به فرمانده مربوطه اطلاع دهد كه مقاومت خواهد شد....

سرلشكر [ايرج] مطبوعي

[2/2391]

سند 3

[تلگراف] رمز حضوري خيلي خيلي فوري

از ملاير [به وزارت] جنگ

[نمره] 345

[تاريخ] 9/6/1320

رياست ستاد ارتش                   

محترماً، تعقيب گزارش حضوري  344 – 8/6/20 معروض مي‌دارد بنده و ستاد خزانه لشكر بلاتكليف، چون اينجا هم محتمل است به زودي اشغال گردد به عراق حركت، و ممكن است براي اشغال آنجا هم اقدام كنند و غفلتاً اسناد و اوراق ستاد و خزانه لشكر به دست آنها بيفتد، مستدعي است مقرر فرمايند به هر كجا كه معين مي‌فرمايند اعزام و فرستاده شوند.

سرلشكر [ايرج] مطبوعي

[2409]