» موزه قاجار تبريز (خانه اميرنظام)
مختار حديدي
موزه قاجار در محله ششگلان كه يكي از محلات قديمي تبريز است قرار دارد. در دوره قاجار عمارتهاي بسيار زيبايي در اين محله احداث شده بود كه خانه اميرنظام گروسي يكي از با ارزشترين بازماندههاي اين خانههاي تاريخي است كه هنوز هم با صلابت و عظمت خاص، خودنمايي ميكند. اين خانه كه اكنون از آن به عنوان موزه قاجار استفاده ميشود در دوره ناصرالدين شاه و در زمان پيشكاري اميرنظام گروسي و توسط وي بنا گرديده است. منابع حاكي از آن است كه در دورههاي بعد نيز واليان آذربايجان در اين عمارت سكونت داشتهاند. خانه امير نظام در سال 1370 از سوي سازمان ميراث فرهنگي خريداري شده و با توجه به آسيبهاي جدي كه به بنا رسيده بود با حفظ ويژگيهاي معماري بنا و شاخصهاي سنتي مورد بازسازي قرار گرفت و در ارديبهشت ماه سال 1385 پس از اتمام عمليات ساختماني به عنوان موزه قاجار مورد بهرهبرداري قرار گرفت. دليل انتخاب اين بنا به عنوان موزه قاجار اهميت دارالسلطنه تبريز در دوره قاجار بوده است. در اوايل دوره قاجار در زمان عباسميرزا اين شهر وليعهدنشين گرديد و پس از آن نيز جانشينان سلاطين قاجار در اين شهر مستقر شدند و به هنگام رسيدن به سلطنت به پايتخت عزيمت ميكردند. همچنين در دوره جنگهاي ايران و روس اين شهر مركز ثقل و مقر فرماندهي بوده است.
عمارت اميرنظام در دو طبقه و با زيربناي 1500 متر مربع ساخته شده است. ساختمان مشتمل بر دو حياط اندروني و بيروني است كه باغچهها و حوضها، زيبايي آن را دو چندان ميكند. 16 ستون با سرستونهاي زيبا ايوان سراسري را نگهداشتهاند. در طبقه بالا پنجرههاي مشبك ارسي با شيشههاي رنگي، گچبريهاي نماي شمالي و جنوبي، همچنين آينه كاريها و گچبريهاي تالارهاي داخلي به زيبايي مجموعه ميافزايند در زيرزمين حوضخانه وسيعي وجود دارد كه يكي از زيباترين قسمتهاي بنا است. ستونهاي استوار حوضخانه و آجر كاري سقف آن بسيار چشمگير است.
تالارهاي موزه عبارتند از:
تالارهاي طبقه اول: تالار سكه، تالار بافته، تالار چيني، تالار آبگينه، تالار فلزات، تالار موسيقي، تالار خاتم
تالار زيرزمين: تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامين، معماري و تالار شهرسازي
موزه قاجار تبریز : قسمت اول
|