» تبليغات تلويزيوني

جلال فرهمند

Farahmand@www.iichs.org

انگار تقدير چنان بود که روابط دو کشور همسايه يعني ايران و عراق در مدت تشکيل حکومت و دولت عراق (يعني چيزي حدود 74 سال) غير از دوره کوتاه مدت (دوره سلطنت) در عراق هميشه دچار تنش و درگيري باشد.

در دوره سلطنتي عراق هر چند برخي تنشها حول و حوش مشکلات مرزي ايجاد شد ولي چنان نبود که موجب قطع روابط گردد. با وقوع کودتاي نظامي به رهبري عبدالکريم قاسم در عراق و سرنگوني رژيم سلطنتي (1958) اوضاع تغيير يافت. عبدالکريم که با شعارهاي تند پان عربيستي و سوسياليستي پا به عرصه سياسي عراق گذاشت موجب ترس ايران گرديد. پاي شورويها براي اولين بار به عراق باز شد و اين براي اردوگاه غرب که تازه پيمان سعدآباد را پايه گذاري کرده بود خطرناک به نظر مي آمد.

عبدالکريم قاسم مي خواست براي خود در جهان عرب جايگاهي رفيع پيدا کند. در آن زمان جمال عبدالناصر رهبريت مصر را  داشت و محبوب القلوب اعراب به شمار مي رفت. قاسم شعارهايي بس تندتر از وي مي داد. حس بدبيني شاه به عبدالکريم قاسم موجب اين شد که روابط دو کشور تيره گردد. تبليغات راديو تلويزيوني و مطبوعاتي چاشني اين خصومت بود. ولي هر چه بود به علت تلاطم اوضاع سياسي داخلي عراق اين تيرگي به خصومت مسلحانه کشيده نمي شد.

با پيروزي بعثيها در کودتاي  1968 به رهبري صدام تکريتي خصومت ايران و عراق وارد مرحله جديدي شد. فراخواني و اعزام نيروهاي نظامي به مرزها که حتي منجر به درگيريهاي مرزي و پاسگاهي مي شد نيز به اقدامات قبلي اضافه گرديد. اخراج ايرانيان از عراق که سالها و حتي  نسل در نسل در جوار عتبات زندگي مي کردند بر اين بحران افزود. البته دو رژيم در کنار کارهاي نظامي و تبليغاتي به گروههاي مخالف هر دو طرف کمک و ياري مي رساندند. ايران خصوصاً به کردهاي بارزاني، و عراق به گروه مجعول عربستان در خوزستان.

هر چندي از دو طرف اعلام مي شد که گروهي از عوامل بيگانه که بيشتر منظور ايران يا عراق بود دستگير شده و در تلويزيون به نمايش گذاشته مي شدند. به نظر مي رسد بسياري از اين نمايشهاي تلويزيوني صحنه سازي باشد و فقط جنبه فشار رواني و بين المللي مد نظر بوده است.

در اين شماره بهارستان به يکي از اين درگيريهاي تبليغاتي مي پردازيم. حاصل اين تبليغات تلويزيوني عراق، اعتراض ايران از سوي سفير وقت عزت الله عاملي است. وي ديداري با وزير خارجه عراق يعني عبدالکريم الشيخاني داشته و اعتراض ايران را ابراز کرده است. وزير خارجه عراق نيز جوابهاي ديپلماتيک به سفير ايران داده که نشان مي دهد اين مسئله هيچ راه حلي نداشته است.

در کنفرانس الجزاير با حضور محمدرضا پهلوي و صدام مسائل بين دو طرف حل شد و قرارداد 1975 به بسياري از مشکلات فيمابين فيصله داد، ولي پيروزي انقلاب اسلامي و ترس رژيم ديکتاتوري عراق مجدداً صحنه هاي قبلي را تکرار کرد. فرستادن عوامل عراقي به ايران و منفجر کردن لوله هاي نفت از اولين حرکتهاي مزدوران عراقي در ايران بود. اتفاقاتي که پس از يک سال منجر به جنگي خونين و هشت ساله گرديد.

- گزارش جلسه سفیر ایران در عراق با وزیر خارجه آن کشور 

[۴۶-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (1)

[۴۷-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (2)

[۴۸-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (3)

[۴۹-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (4)

[۵۰-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (5)

[۵۱-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (6)

[۵۲-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (7)

[53-115-115ز] صفحه (8)

[۵۴-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (9)

[۵۵-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (10)

[۵۶-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (11)

[۵۷-۱۱۵-۱۱۵ز] صفحه (12)