اين عبارت شبيه ضرب‏المثل “ گنه كرد در بلخ آهنگري ... “ است. در موردي به كار مي‏رود كه كسي مرتكب جرم شود اما كس ديگر را مجازات كنند.

وجه تسميه آن بازمي‏گردد به داستاني از كريمخان زند سرسلسلة دودمان  زنديه. گويند كريمخان عظيم‏الجثه بوده است و قوي هيكل، شادخوار و بزم‌آرا. القصه به سبب افراط در ميگساري و مجلس‏آرايي اعتدال مزاج را از دست مي‏دهد و ضعف بر وي مستولي مي‏شود. پس از آن حكيم‏باشي را بر بالينش مي‏خوانند. حكيم امر به تنقيه و اماله مي‏كند چرا كه علت بيماري را خشكي مزاج تشخيص مي‏دهد. كريمخان كه اين خبر را شنيد آشفته شد و به تندي از حكيم پرسيد كه بار ديگر نسخه را بازگويد. حكيم از ترس بگفت : مرا اماله كنيد تا خوب شويد. آخرالامر حكيم را دراز و اماله كردند. از قضا كريمخان شفا يافت. پس از آن هر وقت كريمخان بيمار مي‏شد حكيم‏‏باشي را فرامي‏خواندند و اماله‏اش مي‏كردند و به اصطلاح معروف حكيم‏باشي را دراز مي‏كردند.