كريم خان زند سرسلسله شاهان زند، در اصل از خوانين طايفه زند بود كه با شجاعتي آميخته به فرزانگي، در آشفته بازار پس از قتل نادر افشار، بر يك يك رقيبان پيروز شد و به حسن تدبير و علوّ همت خويش، از سپاهيگري در ارتش نادر به سلطنت بر سراسر ايران رسيد و سلسله پادشاهي زند را بنياد نهاد. وي در آغاز، عنوان « وكيل‏الدوله» (= نايب‏السلطنه) يكي از شاهزادگان صفوي موسوم به اسمعيل ميرزا را داشت و ظاهراً به همين مناسبت در تاريخ به كريم خان وكيل معروف شده است.

كريم خان زند در تاريخ ايران، من حيث‏المجموع چهره‏اي محبوب دارد و به نيكنامي شناخته مي‏شود. داستانهاي زير، نمونه‏اي از سوز وطنخواهي و شور مردم‏داري و مظلوم‏نوازي اوست (و ناگفته پيداست كه كارنامه سياسي او از خطاها و لغزشها خالي نيست).

تاريخ نگارستان مي‏نويسد : يكي از بازرگانان فرنگستان، ظروف چيني براي كريم خان زند آورد و گفت لايق مقام خان، اين گونه ظروف است. كريم خان دستور داد تا ظروف مسي كاشان را بياورند. سپس يكي از آن ظرفهاي چيني را پرتاب كرد و در دم شكست. بعداً ظرف مسي را پرتاب كرد، سالم به زمين رسيد.

آنگاه به بازرگان گفت : صلاح كشور و مردم كشور من در اين است كه با اين گونه ظروف خو گيرند كه هرگاه پرتاب شد سالم ماند و به ساخته‏هاي كشور خود خورسند باشند تا تهيدست و درويش نگردند.