 |
| ماهنامه شماره 9 - صفحه 4 |
» بيشتر عمرمان به وليعهدي گذشت
farahmand@www.iichs.org تأمل و تحقيق در زندگي شاهان هفتگانه قاجاري چندان سخت نيست. چيزي نزديك و شبيه به هم. فقط كافي است عملكرد آنان را در نحوه حكومتداري بررسي كنيم. اين حكومت چون ايلي است و مبنا مبناي حكومت مطلقه فردي، مملو از اشباهات فردي و نفوذ و تداخل عوامل بيگانه و داخلي است.
ناصرالدين شاه كه گويا به جز با گلوله ميرزا رضا كرماني حاضر به تحويل سلطنت نبود بالاخره تن به قضا داد و زماني مظفرالدين شاه به حكومت رسيد كه در فراق سلطنت چهل سال وليعهدي را به تن خريده بود. آموزشهاي حقيرانه و اندك وي در دربار كوچك تبريز و در جمع آدمياني بي‌سواد و نادان مسلماً شاهي سياستمدار تحويل ايرانيان نمي‌داد. وي مردي عليل و ضعيف‌النفس بود و با اين خصائل در جمع قاجاريان زبانزد. متأسفانه همان جمع اطرافيان دربار تبريز كه هر كدام به دنبال نواله‌‌اي بودند كار را براي او سخت‌تر مي‌كردند و درباريان به جاي مانده از پدر نيز در طمع شكاري ديگر كمر خم مي‌كردند. جلوس حضرت سلطان مظفرالدين شاه اين شهريار جوانبخت و شاهنشاه كيوان تخت در 14 جمادي‌الثاني 1269 هجري متولد و امروز چهل و پنج سال از مدت زندگاني طي فرمود، و روز عيد غدير 1277 و در سن نه سالگي به سند عالي ولايت عهد نايل شده‌اند و كلية اين مدت را به تجربيات مملكت‌داري و تحصيل رسومات رعيت‌پروري پرداختند و در اغلب علوم كامل و در علم حساب و جغرافيا و هندسه و زبان فرانسه و عربي و ادبيه و املاء و انشاء مسلمند و خميرشان با آب و گل رحمت سرشته و شخص شريفشان از جوهر رأفت و معدلت خلقت شده و در مملكت‌داري و رعيت‌پروري مشهور آفاق هستند... پدر بزرگوار تاجدار ما در راه دين خدا به درود زندگي فرمود و بي‌شبهه در ميان سلاطين اسلام مقامي عالي گرفته است نبايد هيچ وقت از دعاي خير در حق ايشان غفلت كنيم و در اين حادثه كدورتانگيز ملت نجيب ايران طوري عزاداري كردند و از جلوس ما آنقدر اظهار خوشحالي نمودند كه خاطر ما را از خودشان راضي كردند و حقيقتاً نوكرهاي ما هم از جان و دل با جان و مال حاضر خدمت شدند، صداقت و دولت‌خواهي خودشان را به ما ثابت كردند... گرفتاري بيشتر اين شاه از زماني آغاز شد كه شعله گردشگري‌اي كه شاه شهيد برافروخته بود در دل فرزندش نيز روشن شد و وي همچون شاه باباي خود هوس سفر فرنگ به سرش زد. تريولوژي سفرهاي وي به اروپا چيزي جز وامهاي سنگين براي ايران به ارمغان نياورد. وامهايي كه قرار بود خرج اصلاح مملكت شود سور و سات عده‌اي از درباريان همراه را فراهم كرد.
کاريکاتوري چاپ شده از مظفرالدين شاه در نشريات فرنگي سفر مظفرالدين شاه به اروپا براي افتتاح نمايشگاه صنايع ايران مظفرالدين شاه و همراهان در سفر خود به اروپا در كنار ملكه و وليعهد انگليس مظفرالدين شاه با عده‌اي از درباريان در اطريش مظفرالدين ميرزا وليعهد در تبريز. از چپ: رضاقلي، صدرالدوله، مظفرالدين ميرزا، شعاعالسلطنه و كشيكچيباشي (1283) جنازه مظفرالدين شاه در تكيه دولت تهران مظفرالدين شاه هنگام گشايش مجلس اول شوراي ملي روزهاي آخر مظفرالدين شاه روي سه چرخه عده‌اي از زنان حرمسراي مظفرالدين شاه در جشن تولد ناصرالدين ميرزا فرزند شاه (1320) مظفرالدين ميرزا قاجار در دوران وليعهدي همراه فرزندش محمدعلي ميرزا قاجار مظفرالدين ميرزا و وكيلالملك در تبريز مظفرالدين شاه و عده‌اي از درباريان مظفرالدين شاه به هنگام ولايتعهدي در سنين نوجواني (تبريز) مظفرالدين شاه به هنگام ولايتعهدي در سنين نوجواني (تبريز) مظفرالدين شاه و چند تن از فرزندانش: عضدالسلطنه، نصرتالسلطنه و يمينالدوله |
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
