این منطقه جغرافیایی در این زمان در اختیار خاندان ایلخانی بود. ایلخان بزرگ بختیاری در دوره ناصری یعنی حسینقلی‌خان بختیاری به دست ظل‌السلطان و البته به اشاره شاه در اصفهان به قتل رسید. شش فرزند وی بعدها یکی بعد از دیگری به بزرگی ایل رسیدند. سرداراسعد اول، سرداراسعد دوم، صمصام‌السلطنه، سردارظفر، امیرمجاهد و امیرقلی خان.

همین صعب‌العبور بودن منطقه از سویی موجب استقلال و عدم وابستگی ایلات بود و از سوی دیگر موجب دور افتادن مردمان این منطقه از تمدن شهری و امکانات آن روزه ایران می‌شد. هر چند فرزندان حسینقلی‌خان اندک اندک با شهرنشینی و تحصیل در شهر به امور جدیده آشنایی یافتند و حتی با سفر به فرنگ از لذایذ مادی آنجا استفاده می‌کردند. با اینکه مردمان ایل در سختی و مشقت می‌زیستند ولی با تمام این احوال در تامین خرج و مخارج خان خود بر حسب سنتهای قبیله‌ای دریغ نداشتند. هر چه به اواخر دوره قاجار نزدیک می‌شویم و ضعف قاجاریان هویداتر می‌شود سایر ایلات و از جمله بختیاریها هم به قدرت بیشتری می‌رسیدند.

با برپایی مشروطه، زوال قاجار بیشتر رخ می‌نماید و نقش ایلی چون بختیاری که خود در تسخیر شهر اصفهان وسپس حرکت به سوی تهران پررنگ‌تر می‌شود. از اینجا به بعد دور سیاسی فرزندان خان مقتول بیشتر شده و فرزندانش در نقش وکیل و وزیر و خصوصا وزارت جنگ  آشکارتر می‌گردد. مثلا در یورش مجدد محمدعلی شاه مخلوع نیروهای بختیاری مهم‌ترین نیروی مقاومت بودند و یا در خلع سلاح مجاهدین در پارک ‌اتابک نیز رل اصلی بر عهده‌اشان بود. این قدرت و صلابت تا اواسط دوره سلطنت رضاشاه هم ادامه داشت و از آن به بعد با سیاست شاه که به عشایر چندان وقعی نمی‌گذاشت و در حقیقت در فکر ادغام آنان در سایر زیرمجموعه‌های کشور بود رو به افول رفت.

قرار گرفتن منطقه بختیاری در سرراه بازرگانی شمال به جنوب و خصوصا اصفهان به سوی اهواز و یا ناصری آن روز اهمیت بسزایی به این منطقه می‌‌داد خصوصا اینکه در این سالها اتفاقی افتاد که به کل روی حیات سیاسی و اقتصادی نه تنها این منطقه بلکه کل ایران تاثیر داشت؛ اکتشاف نفت.

اکتشاف نفت در مسجدسلیمان و انعقاد قرارداد مفت و مجانی دارسی با دولت مظفری شروع تاریخ جدید این منطقه بود. انگلیسها که با به صحنه آوردن شیخ‌ خزعل امنیت منطقه خوزستان را به ارمغان آورده بودند در این منطقه هم دل به ایلخان بختیاری بستند. جاده لینچ یا لنچ اولین قرارداد مستقل آنان با سران بختیاری بود.

قراردادی که در ده ماده بین شرکت برادران ‌لینچ و اسفندیارخان سرداراسعد و محمدحسین‌خان سپهدار و علیقلی‌خان در 3 مارس 1898 به امضا رسید.

با شروع کشتیرانی بین‌المللی در کارون (1888) قبضه کردن بازار تجارت ایران برای انگلستان ضروری به نظر می‌رسید. در آن زمان قول احداث جاده یاد شده و کشتیرانی در کارون به انگلیسیها داده شد. راه بختیاری  و یا جاده لینچ که به همین نام معروف است، در دسامبر 1899 افتتاح شد. برای این راه وامی به مبلغ 5500 لیره انگلیسی با بهره 6درصد و به مدت 25 سال از طرف برادران لینچ به خوانین منطقه داده شد. از طرفی احداث دو دهنه پل آهنی، جاده‌ای در مناطق صعب‌العبور و ایجاد کاروانسراهای بین‌راهی، پیش‌بینی شده بود. از طرف دیگر خانها موفق شدند که عوارض عبور از جاده‌ها را دریافت کنند.

البته تا سال 1909هر سال بر اهمیت این راه افزوده می‌شد علاوه بر اینکه این جاده به محل گذر کوچ‌کنندگان ایل تبدیل شد. اگر از سال 1900 تا سال 1909درآمد این جاده را بررسی کنیم پی خواهیم برد در این ده سال درآمد سال اول که 1090 لیره بود به 3636 لیره تبدیل شد. و این یعنی پول بیشتر برای شرکت انگلیسی و بالطبع سران ایل.

اهمیت این جاده استراتژیکی موجب این گردید در این شماره بهارستان به تصاویری از مسیر این جاده در دوره سردار ظفر یکی از خوانین مشهور ایل بختیاری بپردازیم. این تصاویر به وسیله فردی انگلیسی از کارمندان شرکت نفت انگلیس به نام مستر کلگ گرفته شده و حدوداً مربوط به اوایل دهه 1300شمسی است.

[13276- 3ع] گماشتگان حضرت سردار ظفر	[13280- 3ع] شنا در رودخانه کارون	[13289- 3ع] دو نفر دختر در شلیل
[13290- 3ع] حضرت سردار ظفر در گردش	[13298- 3ع] پل دوپلان در مسیر جاده لینچ	[13292- 3ع] حضرت سردار ظفر در موقع عبور از پل شلیل
[13295- 3ع] دره ترخون	[13301- 3ع] عبور از گردنه دوپلان	[13302- 3ع] عبور از گردنه دوپلان

صفحه اول
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع:

1. آهنجیده، اسفندیار. ایل بختیاری و مشروطیت. اراک، ذره‌بین، 1374.

2. بختیاری، ظفر. یادداشتها و خاطرات سردارظفر بختیاری. تهران، یساولی، 1362.