نشريات ‏

نامه بانوان

با مديريت و سردبيري شهناز آزاد، دختر ميرزا حسن رشديه در سال 1299هـ .ش در تهران منتشر مي‏شد. شماره اول نشريه در هشت صفحه به قطع خشتي با چاپ سربي، چاپ شده است. بالاي عنوان روزنامه عبارت : زنان نخستين آموزگار مردانند

و در ذيل عنوان روزنامه عنوان : اين روزنامه براي بيداري و رستگاري زنان يچاره و ستمکش ايران است.

قيمت نشريه : ساليانه 30 قران که ماهي دو بار انتشار مي‏يافت.

                        شش ماهه 20 قران

مقاله افتتاحي نامه بانوان با عنوان : وجوب تعليم نسوان يا ششصد کرور زنده به گوربه خوبي رسم و سياق مطالب روزنامه را نشان مي‏دهد، بحث تعليم و تربيت دختران و زنان ايران و تفکر عدم حضور زن در اجتماع که مي‏بايست اصلاح شود.

شهناز آزاد همسر ابوالقاسم آزاد مراغه‏اي از متجددين و متأثرين تفکر اروپايي بود.اين زن و شوهر بيشتر تلاشهاي خود را صرف بحثها و فعاليتهاي مربوط به زنان مي‏کردند.از جمله رفع بيسوادي از ايشان و در نهايت مسئله رفع حجاب که به عنوان مانعي در سر راه تعليم و تربيت نسوان تبليغ مي‏نمودند.

نشريه در تبليغ آراء خود براي رفع موانع پيشرفت زنان و نقد برخي احکام و باورهاي اعتقادي گاه چنان دچار افراط و اغراق و داستان‏پردازي مي‏شد که با عکس‏العملهاي سخت حکومتيان که چندان هم پايبندي مذهبي نداشتند، روبه رو بود. و با عنوان کردن کفن سياه در لفافه پنهان ماندن زنان از حضور اجتماعي که تلويحاً همان حجاب را القاء مي‏نمود به بحثهاي مربوط به حجاب‏برداري رنگ علني‏تري بخشيد ولي با عکس‏العملهاي سختي که مواجه شد، (از جمله توقيف روزنامه و تحريم و محکوميت صاحب آن) که در پي آنهاگاه گفتار خود را اصلاح مي نمود.

به عنوان مثال در شماره دوم نشريه، علت توقيف آن را چاپ خبري عجيب مشاهده مي‏کنيم : مطلبي با عنوان : يک دختر ناکام و توضيح اين خبر که به نظر غيرواقعي مي‏آيد، حتي با حال و هواي آن روز ايران – خبر درباره دختري هشت ساله است که در محله امامزاده يحيي زندگي مي‏کند. وي روزه مي‏گيرد و به دليل عطش زياد از تشنگي مي‏ميرد و در پايان درج اين خبر، نتيجه مي‏گيرد: « اين است يکي از مضرات عدم تعليم نسوان.»

و در شماره سوم براي توضيح منظور خود از حجاب و لزوم برداشن آن، مي‏نويسد : « سوء تفاهم يا منتهاي بدبختي. حجاب موهومات و قيدهاي کهنه‏پرستي.» اضافه مي‏کند: «.... لفظ حجاب را در اينجا با وجود اضافه به سوي موهومات و تأکيد با قيدهاي کهنه‏پرستي، تأويل به چادر و روبند زنان کرده و چنان وانمود مي‏نمايند که مخالف اين حجاب هستيم و حال آنکه مقصود ما روبند زنان نبوده بکله بالصراحه گفتيم که موهومات و قيدهاي کهنه‏پرستي شش صد کرور مسلمين را از زن و مرد به اين روز سياه نشانيده است..» 

صفحه اول