مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران IICHS

مقدمه

نشریه الکترونیکی زنان بر آن است که با معرفی زنان در عرصه تاریخ ایران و همچنین معرفی کتب، بناها و اسناد مربوط به زنان، به نقش نه چندان آشکار ایشان در زمینه‌های مختلف تاریخی بپردازد و با تبیین جایگاه زنان زمینه را برای گسترش پژوهشهای عمیق‌تر فراهم سازد.

منتظر پیشنهادات و انتقادات محققان و خوانندگان این نشریه هستیم.

با تشکر

آسیه آل احمد ـ فاطمه معزّی


					معرفي کتاب » نقالي و روحوضي اين نوشته، در مجموع داراي 163 صفحه مي‌باشد. نويسنده در مقدمه يادآور مي‌شود : « تحقيق در مورد نقالي و روحوضي بسيار دامنه دار است و مي توان از منابع گوناگون شواهد مهم و جالبي دربارۀ آنها به دست آورد. اين سنتها به درستي ريشه دار و زيبا و پرارزش اند و هرگونه تحقيقي در مورد آنها اين عمق و ارزشها را بيش از پيش نمايان مي‌سازد، به خصوص نمايش روحوضي که جنبۀ انتقادي و اجتماعي دارد...

					حرم » تومان ‌آغا فخرالدوله حرمسراي قاجار داستاني بي‌پايان و فهرستي بلند بالا از نامهايي دارد که نمي‌توان بي‌تفاوت از کنار آن گذشت. انتخاب يکي از ميان اين خيل براي نوشتن شرح حال، کاري دشوار است. هر کدام خود قطعه‌اي از تاريخ هستند. فهرست در دست، در ورودي اندرون ايستاده‌اي و فکر مي‌کني به زندگي کدام يک سرک بکشي و در اين گمان که تنهايي. اما تمامي اين زنان در پشت سرت ايستاده‌اند و منتظر که کدام نام را برمي‌گزيني...

					بناهای تاریخی » بقعۀ چهل اختران شهر قم، بنابه موقعيت مذهبي‌اي که دارد، تعداد زيادي بقعه در خود جاي داده است. از مهمترين و معتبرترين آنها چهل‌ اختران را مي‌توان نام برد. اين بنا در خيابان طالقاني (آذر سابق) کوچه چهل اختران، در جوار مدفن ابو احمد موسي مبرقع، فرزند امام جواد(ع) و نوه امام رضا (ع)، واقع شده ‌است. قدمت و تاريخچه ساخت اين بنا به درستي مشخص نيست. نويسنده کتاب تاريخ قم (سال تاليف 378 ه‌ق)، بر اساس مشاهدات خود...

					زنان در سفرنامه‌ها » حرمسراي فتحعلي شاه قاجار در روزگاري که سفر براي همه مقدور نبود؛ دوربين عکاسي هم اگر اختراع شده بود، در دست همگان نبود، سفرنامه دري بود گشوده به روي نديده و ناشناخته‌ها. خواننده ناديده‌ها و ناشناخته‌هاي سرزميني نو را مي‌خواند تا به قوه تصور خويش دريابد. حال بستگي به نويسنده سفرنامه داشت که از چه منظري به روايت نشسته بود. گاه قلم آنان مغرضانه بود و با سخره گرفتن تمامي سنن و آداب....

					معرفي اسناد » اسناد توران آغا فخرالدوله در اين شماره دو سند مربوط به توران آغا فخرالدوله، دختر ناصرالدين شاه، معرفي مي‌ شود. سند اول مربوط به دستخط ناصرالدين شاه خطاب به امين‌السلطان است مبني بر واگذاري "عمل نظارت خاصه" به عهده دامادش مجدالدوله. در آن سند، مي خوانيم: «اين کار محض خاطر فخرالدوله شده است. در نظارت عضدالملک و نيابت نايب ناظر به هيچ وجه قصوري در خدمت ....

					زنان در جامعه » خبازي از زنان کتک خورد! اين بار، باز داستان نان است و زنان. گراني و کمبود نان، پاي زنان را به عرصه اجتماع باز مي‌کند؛ زمان و مکان نمي‌شناسد. شايد حس مادرانه است که براي سير کردن طفل خويش زنان را اين گونه به ميدان مي‌آورد. در اين شماره، موضوع زنان در جامعه، خبري از کرمان و سيستان در خصوص گراني نان است و پيامدش حمله زنان به نانوا و نتيجه: پناه بردن زنان به خانه علماء و عزيزالله ميرزا ...

					مکتوبات زنان » مدرسه دخترانه انزلي و چهارده شاگرد آن مديره مدرسه دخترانه بنات انزلي، در نامه‌اي به روزنامه شکوفه، گزارشي از اولين سال تحصيلي اين مدرسه و برگزاري امتحانات چهارده نفر شاگردان داده است. اين مدرسه، با همت شخص مديره و با کمک نديم باشي طهراني، در 1331 ق، در انزلي تاسيس شد. مديره‌اش طي نامه‌اي به مريم خانم مزين‌السلطنه، مديره شکوفه، از اقدامات به عمل آمده براي تاسيس اين مدرسه، تعداد شاگردان، برنامه آموزشي ...

					زن در تصویر در اين شماره، تصاوير زناني انتخاب شده که در کنار سازي نشسته‌اند يا سازي را در دست دارند؛ ژستي که پيش از اين با قلم نقاشان بر بومها يا ديوارنگارها نقش مي‌بست. با ورود عکاسي به ايران، ساز و نوازندگان آن نيز مرکز توجه قرار گرفت؛ سوژه‌اي که بيشتر مردانه بود و چندان خوش آوازه هم نبود. زنان نوازنده نيز، هر چند اندک با سازهاي خود ثبت شدند، اما نکته‌اي .... ....

					مشاهیر زنان » شاهزاده خانم خوشنويس در ميان زنان دربار قاجار شاهزاده‌ ‌خانمهاي هنرمند کم نبودند. هر کدام از آنها، بنابه علاقه و يا استعدادشان، به هنرهايي چون نوازندگي، خوشنويسي يا نقاشي روي مي‌آوردند. ام‌سلمه، مشهور به گلين خانم، يکي از برجسته‌ترين اين دختران بود؛ شعر مي‌سرود، در تذهيب کاري مهارت داشت و خط را بسيار خوب مي‌نوشت. او چهارمين دختر فتحعلي ‌شاه قاجار بود. مادرش از اهالي گرجستان و زيباچهر خانم ...