سکينه کريمي
مجيد آهي در سال 1265 خورشيدي در تهران تولد يافت. وي فرزند ميرزا ابوالقاسم خان آهي، مترجم سفارت روسيه در تهران، و نوه ميرزا مجيد، شوهر خواهر ميرزا حسينعلي نوري (بهاءالله) بود.1 تحصيلات ابتدايي را در مدرسه فرهنگ تهران به پايان رساند و در سال 1286، در سن 21 سالگي، براي ادامه تحصيل به روسيه رفت و در دانشگاه مسکو در رشته حقوق بين‌الملل تحصيل کرد.
آهي پس از دريافت ليسانس حقوق در 1296، به تهران بازگشت و در نخستين شغل رسمي خود در سمت استادي مدرسه علوم سياسي تهران به کار مشغول شد.
در سال 1294، به ماموريت شيلات (ليانوزوف) گمارده مي‌شود و در سال 1298، به سمت کميسر عالي منصوب شد و مدت دوسال در بندر انزلي در همين سمت به خدمت اشتغال ورزيد.
در سال 1300، پس از بازگشت به تهران، از سوي رضاقلي خان نيرالممالک به معاونت وزارت فرهنگ منصوب گشت. وي بعد از کودتاي 1299 به حمايت از "رضا خان" پرداخت و به همين سبب در 1301 با علي‌اکبر داور حزب راديکال را با هدف به سلطنت رساندن "رضا خان" ايجاد کرد.
وي يکي از طرفداران طرح "جمهوري" بود که از طرف عوامل "رضا خان" براي انقراض سلطنت قاجار و رياست جمهوري مادام‌العمر سردار سپه به مجلس پيشنهاد شده بود که در مجلس با مقاومت "مدرس" و همفکرانش با شکست مواجه شد.
مجيد آهي با شکل‌گيري مجلس موسسان، در سال 1304، از دماوند نامزد شد و با حمايت حزب راديکال که نقش موثري در تشکيل مجلس موسسان داشت، به مجلس راه يافت. در سال 1306 از وزارت معارف به وزارت عدليه رفت و با رتبه 9 قضايي مدت شش سال به عنوان مستشار ديوان عالي قضاوت کرد.2
آهي در مرداد 1312 والي فارس شد و بيش از دو سال در اين سمت باقي ماند. در اواخر سال 1314 در کابينه محمود جم، به مقام وزارت راه انتخاب گرديد و قريب سه سال در آن شغل مستقر بود. اتصال خطوط راه‌آهن شمال و جنوب در دوران تصدي او انجام گرفت. سه ماه پس از افتتاح راه‌آهن سراسري مورد توجه خاص "رضا شاه" قرار گرفت، اما ديري نپاييد که مورد غضب وي قرار گرفت و در 8 آذر 1317 از کار برکنار و روانه زندان شد تا اين که سرانجام بر اثر تلاش دکتر احمد متين دفتري محاکمه او سر نگرفت و از وي رفع اتهام گرديد. اما اين قضايا منجر به دو سال خانه‌نشيني وي گرديد.3
او پس از دو سال دوري از مشاغل دولتي مورد عفو قرار گرفت و در کابينه علي منصور براي پست وزارت دادگستري دعوت شد. در سال 1318 به وزرات دادگستري منصوب شد. در شهريور 1320 رضاشاه پست نخست‌وزيري را به آهي پيشنهاد داد اما وي نپذيرفت. در نخستين کابينه زمان محمدرضا پهلوي، به سمت وزير دادگستري منصوب شد.
از سال 1319 تا 1321 در کابينه‌هاي علي منصور، محمدعلي فروغي و علي سهيلي وزير دادگستري بود تا اينکه در 7 تير 1321 استعفاي خود را تقديم نخست‌وزير نمود. پس از استعفا ، مجيد آهي، از سال 1321 تا 1325 سفير ايران در مسکو بود.4
از وقايع مهم دوران سفارت او در شوروي، موضوع امتياز نفت شمال و نيز مذاکرات پيچيده سياسي ايران با شوروي در مورد تخليه خاک ايران از قواي ارتش سرخ، به شمار مي‌رود.
مجيد آهي در 14 شهريور 1325 به علت کسالت شديد از مسکو راهي تهران شد و در روز جمعه 22 شهريور 1325 بر اثر بيماري قلبي در شصت سالگي در تهران وفات يافت و در مقبره ظهيرالدوله به خاک سپرده شد.
آهي علاوه بر مشاغل حکومتي، در امور فرهنگي و اجتماعي نيز فعاليت داشت. او از هنگام تاسيس انجمن شير و خورشيد سرخ ايران در 1302 به عنوان منشي و سپس معاون خزانه‌دار کل با آن جمعيت همکاري مي‌کرد. همچنين در 1306 معلم مدرسه تجارت و در 1307 مدرس حقوق اداري در مدرسه عالي حقوق سياسي بود و در زمان تصدي وزارت دادگستري، در ايجاد و تقويت بنگاه صفار دادگستري و نيز در تشکيل انجمن حمايت از زندانيان مشارکت داشت.
او به زبانهاي فارسي و روسي کاملا مسلط بود و با زبان فرانسه نيز آشنايي کافي داشت. وي همچنين چند اثر از روسي و فرانسه به فارسي ترجمه کرد که موفق به چاپ آنها نشد.5
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. احمد اللهياري، نيمه پنهان 31: بهائيان در عصر پهلوي، تهران، کيهان، 1387، ص 30.
2. ناصر نجمي، بازيگران سياسي عصر رضاشاهي و محمدرضا شاهي، تهران، انيشتين،1373، صص 22-23.
3. باقر عاقلي، شرح حال رجال سياسي و نظامي معاصر ايران، ج 1، تهران، نشرگفتار، نشر علم، 1380، صص 38-40.
4. مهدي بامداد، شرح حال رجال ايران در قرن 12و13و14 هجري، ج 5، تهران، زوار،1357، صص 188-189.
5. فرهنگ ناموران معاصر ايران، ج1، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، سوره مهر، ص 368.
137
مجيد آهي 
نسخه قابل چاپ
ارسال برای دوستان
- 