كلنل كاظم خان سياح

آسيه آل احمد

a-aleahmad@www.iichs.org

 

 

 

 

      كاظم خان سياح فرزند رضا در سال 1274ش در تهران متولد شد، تحصيلات عالي خود را در مدرسه نظام قسطنطنيه با درجه افسري توپخانه به پايان برد. سپس به ارتش عثماني پيوست. و با شروع جنگ جهاني اول و نقض بيطرفي ايران در جنگ توسط متفقين، قشون عثماني با عنوان حمايت از ايران وارد آذربايجان شد. كاظم خان نيز با سمت ياوري اين قشون را ياري مي‏كرد و به ايران آمد.

 

      با پيشروي متفقين در جبهه ‏ها، عثماني ناچار به عقب‏نشيني شد و شكست را پذيرفت. در اين زمان ياوركاظم خان فرمانده دسته‏اي از قشون عثماني در بين‏النهرين بود كه توسط قواي انگلستان دستگير و به هندوستان فرستاده و در آنجا محاكمه شد، دادگاه ابتدا حكم اعدام براي او صادر كرد ولي حكم تغيير يافت و پس از چندي با وساطت سيدضياءالدين طباطبايي آزاد شد.

     دوستي سيدضياءالدين با كاظم خان به زماني برمي‏گردد كه دكتر سهراب خان برادر كاظم خان كه يكي از ياران يپرم بود و در جنگ با سالارالدوله به همراه يپرم كشته شد برادران خود علي و كاظم را در عثماني به سيدضياء سپرده بود. سيد ضياء با خانواده سياح رفت و آمد داشت و زماني كه از همشيره كاظم خان خبر دستگيري او را شنيد نزد وثوق‏الدوله رفت و شرايط آزادي كاظم خان را فراهم ساخت.

      كاظم خان پس از آزادي به تهران بازگشت و با كمك سيدضياءالدين طباطبايي به استخدام ژاندارمري درآمد. در 1298ش با تعدادي از افسران ژاندارمري مامور دستگيري ماشاءالله خان كاشي شد و اين امر با موفقيت انجام پذيرفت. در پاييز همان سال به همراه هيئتي كه سرپرستي آن را سيدضياءالدين طباطبايي برعهده داشت با عنوان آتاشه نظامي راهي قفقاز شد.

      با بركناري استاروسلسكي از فرماندهي قزاقخانه كاظم خان سياح يكي از افسران ژاندارمري بود كه مأمور تربيت نيروي قزاق مستقر در قزوين شد، وظيفه اين افسران تعليم قزاقها و آشنا كردن آنها با اصول نظام مدرن بود و در جريان كودتا اين دو نيرو با هماهنگي كامل در به انجام رساندن كودتا همديگر را ياري دادند.

      كاظم خان سياح يكي از دست اندركاران كودتاي 1299 بود. زماني كه نيروي قزاق به فرماندهي رضاخان ميرپنج از قزوين عازم تهران بود او رياست ستاد ستون را برعهده داشت.

      پس از فتح تهران در 4 اسفند رضاخان اعلاميه‏اي در 9 ماده صادر كرد كه درآخرين ماده آن كاظم خان سياح را به سمت كمانداني (فرماندار نظامي) تهران انتخاب كرد و همچنين از درجه سرواني به سرهنگي (كلنل) ارتقا يافت، در اين سمت بود كه نظميه را خلع سلاح و عده‏اي از رجال كشور را به دستور سيدضياءالدين دستگير و زنداني كرد. در 6 فروردين 1300 به رياست رژيمان نمره يك ژاندارمري يوسف‏آباد منصوب و در 27 ارديبهشت ماه از طرف وزير جنگ رضاخان، به رياست اركان حرب (ستاد ارتش) برگزيده شد.

      كلنل كاظم خان سياح در خرداد 1300 پس از عزل سيد ضياءالدين طباطبايي به همراه او از راه عراق به برلن رفت و مدتها در آنجا زندگي كرد، پس از تبعيد رضاشاه در 1321 به رياست اداره پيشه و هنر اصفهان منصوب شد. او همچنين مناصب ديگري چون استانداري، نمايندگي سازمان برنامه و مديركلي وزارت كشور را عهده دار بود. در جريان ملي شدن صنعت نفت فعاليت خود را در جبهه مخالفين دكتر مصدق آغاز كرد و كميته مخفي به نام سياح تشكيل داد كه اطلاعات چندان دقيقي از آن در دست نيست كلنل كاظم خان سياح در 1349 بر اثر بيماري فوت كرد.









 













 

www.iichs.org