اسدالله رشيديان

                                                                         فاطمه معزی

 

 

     اسدالله رشيديان فرزند دوم حبيب‌الله رشيديان مانند پدرش از آغاز جواني با انگليسيها مرتبط شد او كه از تحصيلات بالايي برخوردار نبود به تجارت مشغول شد و از دلالي براي انگليسيها در جنگ جهاني دوم منفعت بسيار برد. او از هواداران سيد ضياء بود كه پس از شهريور 1320 به استقبال وي شتافت و به حزب اراده ملي پيوست. پس از روي كار آمدن دولت دكتر مصدق فعاليتهاي رشيديانها براي حفظ منافع دولت بريتانيا آغاز شد و رابين زينر مأمور مخفي بريتانيا راهي تهران شد تا جريان را هدايت كند. او كه با رشيديانها سابقة دوستي داشت بلافاصله ارتباط مجدد برقرار كرد و براي ايجاد اختلاف در بين نمايندگان مجلس و ايجاد تزلزل در نهضت ملي شدن نفت ماهانه مبلغي را به رشيديانها پرداخت مي‌كرد تا به نمايندگان پرداخت كند.

        پس از سقوط دولت قوام در سي تير، اسدالله رشيديان معتقد شد كه براي سرنگوني دولت دكتر مصدق بايستي از تشكيلات منسجمي استفاده كرد و به همين منظور جلساتي با حضور افسران بازنشسته و ديگر عوامل انگليسي و رشيديانها در منزل فضل‌الله زاهدي تشكيل شد كه سرانجام در مهر 1331 عوامل شركت‌كننده در آن جلسات دستگير شدند. اسدالله رشيديان مدتي محبوس بود و پس از بستن سفارت انگليس، عوامل بريتانيا به پايگاه سازمان سيا در تهران واگذار و رشيديانها نيز با اين پايگاه مرتبط شدند و اسدالله رشيديان در خرداد 1332 به منظور دخالت دادن اشرف پهلوي در كودتا راهي فرانسه شد و با او ملاقات كرد. اين ملاقات نتيجه مثبتي براي كودتاچيان به بار آورد و اشرف پس از كسب اطمينان در خصوص همراهي در دولت براي كودتا به ايران رفت. پس از ملاقات شاه و اشرف، رشيديان به عنوان سخنگوي انگليس وارد گفت وگو با شاه شد و نظر مساعد او را نسبت به كودتا جلب كرد. اين ملاقاتها چند بار صورت گرفت و سرانجام كودتا در 28 مرداد پيروز شد و دولت دكتر مصدق با فعاليتهاي رشيديانها و عواملشان و دو سازمان MI6 و سيا سرنگون شد.

 

                                       

رشيديان پس از كودتا به پاسداشت حفظ سلطنت پهلوي از امتيازات فراواني چون امتياز تأسيس بانك اعتبارات تعاوني و توزيع برخوردار شد. او يكي از دلالان اسلحه ميان ايران و امريكا بود كه از اين معاملات نيز سود فراواني عايدش شد. اسدالله رشيديان قبل از انقلاب اسلامي سرماية خود را از كشور خارج كرد و خود نيز به انگلستان رفت و در اوايل دهة شصت خورشيدي درگذشت.

 

                                      

 









 













 

 

www.iichs.org