سپهبد تيمور بختيار

فاطمه معزي

سپهبد تيمور بختيار، فرزند فتحعلي بختيار (سردار معظم بختياري) در سال 1293ش در شهركرد متولد شد، پدر او از نوادگان امام قلي خان ايلخاني بود. تيمور بختيار تحصيلات ابتدايي خود را در اصفهان به پايان برد و آن گاه چون ديگر خان زادگان بختياري براي ادامه تحصيل به همراه شاپور بختيار به دنبال فرستاده شد و پس از دريافت مدرك ديپلم به فرانسه رفت. در فرانسه به دانشكده نظامي سن سير وارد شد و پس از دو سال تحصيل در اين مدرسه با درجه ستوان دومي به ايران بازگشت. در ارتش ايران پله هاي ترقي را يك به يك پيمود و در سال 1325 او از فرماندهان هنگ سوار حمله بود. در جريان غائله آذربايجان، موفق به سركوب دموكراتها در منطقه مراغه شد و اين موفقيت وي موجب ارتقاء به درجه سرهنگي شد. بختيار در سال 1329 رئيس ستاد لشكر گارد بود و در دوره حكومت دكتر محمد مصدق به فرماندهي تيپ زرهي كرمانشاه منصوب شد تا از تهران نيز دور باشد.

در جريان كودتاي 28 مرداد، بختيار با كودتاگران همراه شد و قواي خود را مجهز كرد تا در صورت ضرورت به تهران حمله كند، اما كودتاگران به حضور وي نياز پيدا نكردند. به پاس همراهي با كودتاگران در 5 دي ماه 1332 به فرمانداري نظامي تهران منصوب شد و به قلع و قمع مخالفان رژيم پهلوي پرداخت. از اقدامات وي دراين دوره دستگيري سيدحسين فاطمي، دستگيري اعضاي شاخه نظامي حزب توده، دستگيري نواب صفوي و ديگر اعضاي فداييان اسلام، اعدام مخالفين و سانسور مطبوعات بود. سرلشكر تيمور بختيار در سال 1335 به رياست سازمان تازه تأسيس اطلاعات و امنيت كشور و معاونت نخست وزير منصوب شد و حكومت رعب و وحشت را بر پا كرد. در سال 1339 به درجه سپهبدي ارتقاء يافت و به دنبال مقام نخست وزيري تلاش مي كرد. سپهبد تيمور بختيار داراي روحيه جاه طلبي بود و رياست سازمان امنيت و اطلاعات كشور براي او كافي نبود و به همين جهت با دين راسك، وزير امور خارجه امريكا وارد مذاكره شد، اما شاه از اين مذاكرات آگاه شد و در 24 اسفند 1339 با صلاحديد مشاوران امريكايي خود بختيار را از كار بركنار كرد. بختيار در سال 1340 ايران را ترك كرد و به اروپا رفت و در 1341، بازنشستگي وي اعلام شد. بختيار علناً مخالفت خود را با رژيم پهلوي آغاز كرد و در عوض شاه نيز دستور مصادره اموال وي را صادر كرد. او در سال 1347 تصميم گرفت براي مقابله بهتر با رژيم پهلوي در عراق مستقر شود و به همين منظور از طريق لبنان به بغداد رفت ولي در فرودگاه لبنان به جرم حمل اسلحه توقيف و محبوس شد. در اين مدت دولت ايران براي بازپس گيري وي تلاش بسيار كرد ولي اين تلاشها به جايي نرسيد و بختيار به عراق رفت. اين عمل باعث قطع روابط ايران با لبنان و عراق شد.

 

در سال 1348 دادگاه نظامي بختيار را غياباً به اعدام محكوم كرد و سرانجام در مرداد 1349 توسط عوامل نفوذي رژيم پهلوي در شكارگاهي در نزديكي بغداد به قتل رسيد.

 









 













 

www.iichs.org