حسين علاء
آسيه آل
احمد
 |
حسين علاء (معين‌الوزاره)
در سال 1260ش در تهران متولد شد وي فرزند محمدعلي خان
علاءالسلطنه (پرنس) و هما خانم عظمه‌الدوله دختر
مجدالملك سينكي بود.
علاء تحصيلات ابتدايي و
متوسطه خود را در لندن به اتمام رسانيد، و چون پدرش
علاءالسلطنه وزيرمختار ايران در لندن بود. او را از 17
سالگي به عنوان آتاشه سفارت ايران استخدام كرد. وي پس از
مدتي نايب سوم و نايب دوم سفارت شد. علاء همزمان با كار
در سفارت در رشته حقوق دانشگاه لندن نيز تحصيل مي‌كرد. |
پس از مشروطيت
علاءالسلطنه، وزير خارجه، فرزند خود ميرزاحسين خان را به سمت
رئيس كابينه وزارت خارجه منصوب كرد. وي به مدت 10 سال در اين
سمت باقي بود تا 27 دي ماه 1296 كه مستوفي‌الممالك به صدارت
رسيد و ميرزاحسين خان معين‌الوزاره را به وزارت فوائد عامه
منصوب كرد. او در كابينه صمصام‌السلطنه نيز داراي همين عنوان
بود.
در پاييز 1297
ميرزاحسين خان به همراه هيئت اعزامي ايران كه متشكل از وزير
خارجه، رئيس ديوان عالي تميز و... بود براي كنگره صلح ورساي
به اروپا رفت. پس از بازگشت، وزيرمختار ايران در اسپانيا و
سپس وزيرمختار ايران در امريكا شد. پس از بازگشت از امريكا
در انتخابات دوره پنجم مجلس شوراي ملي شركت كرد و به عنوان
نماينده تهران وارد مجلس شد. در اين دوره وي به همراه سيدحسن
مدرس، تقي‌زاده و دكتر مصدق ماده واحده مربوط به خلع احمدشاه
از سلطنت و واگذاري حكومت موقت به رضا پهلوي را قبول نكرد و
به آن رأي منفي داد. پس از اتمام دوره نمايندگي مجلس شورا در
سال 1306 در كابينه مستوفي به وزارت فوائد عامه و تجارت
منصوب شد و پس از مدتي از وزارت بركنار و به سفارت ايران در
پاريس مأمور شد. حسين علاء طي سالهاي 1312 تا 1329 عهده‌دار
مشاغل زير بود:
رياست
اداره نظارت بر شركتها، رياست اداره كل تجارت، وزير تجارت در
كابينه محمود جم، رياست بانك ملي ايران، وزير دربار، از
نمايندگان ايران در شوراي امنيت، وزير خارجه در كابينه
منصورالملك، همچنين وي چندين دوره نماينده ايران در جامعه
اتفاق ملل بوده است.
پس از ترور رزم‌آرا در نيمه اسفند 1329 مجلس شوراي ملي
به نخست‌وزيري علاء ابراز تمايل كرد و علاء مأمور تشكيل
كابينه شد ولي به علت ضعف در حل بحران نفت در ارديبهشت ماه
استعفا داد و مجدداً به
وزارت
دربار بازگشت. وي مجدداً در دي ماه 1334 به فرمان شاه به
نخست‌وزيري رسيد و پس از تشكيل كابينه بلافاصله براي معالجه
رهسپار اروپا و عبدالله انتظام نايب نخست‌وزير شد.
آبان ماه 1334 به
مناسبت درگذشت سيدمصطفي كاشاني مجلس ختمي در مسجد سلطاني
برقرار بود كه حسين علاء نيز در آن شركت داشت و در همان زمان
مورد سوءقصد قرار گرفت. ضارب وي مظفر ذوالقدر از اعضاي جمعيت
فدائيان اسلام بود، و به علت گير كردن گلوله، با اسلحه به سر
علاء زده كه مختصر خونريزي و جراحت مي‌كند.
در دوران نخست‌وزيري او پيمان بغداد منعقد شد. حسين
علاء در خرداد 1335 از نخست‌وزيري استعفا كرد كه مورد موافقت
قرار نگرفت و مجدد تشكيل كابينه داد و بالاخره در فروردين
1335 از نخست‌وزيري
استعفا
كرد و دوباره به وزارت دربار تعيين شد تا سال 1342 كه به
عنوان سناتور انتصابي از شيراز به مجلس راه يافت و يك سال
بعد در سن 82 سالگي در تهران درگذشت. همسر وي فاطمه قراگزلو
دختر ناصرالملك، نايب‌السلطنه احمدشاه بود.
|
