بسم الله الرحمن الرحيم

هو العزيز

محمد معيني

انا اعطينا ك الكوثر ... (قرآن كريم سوره كوثر)

اي پيامبر، ما به تو كوثر (خير كثير) بخشيديم ...

مروري بر زندگينامه امام خميني (س) در چهار دوره (از ولادت تا رحلت 1281- 1368)

امام خميني (س) در روز بيستم جمادي الثاني روز كوثر ولادت فاطمه زهرا (س) 1321ق/ 1281ش، در خانواده اي از اهل علم و مبارزه و تقوا و هجرت ديده به جهان گشود و در پنج ماهگي، پدرش آقا مصطفي به جرم حمايت از مظلومين به دست اشرار محلي به شهادت رسيد. روح الله در آغوش مادري مهربان (بانو هاجر) و سرپرستي عمه اي دلسوز(صاحبه خانم) و دايه اي پرهيزگار (ننه خاور) پرورش يافت و همزمان آموزشهاي اوليه سواركاري و تفنگداري و تيراندازي را طي كرد.

 دوره اول (از 1281-  1300ش)

دوران كودكي و نوجواني روح الله همزمان با بحرانهاي سياسي و اجتماعي ايران سپري شد. وي از همان ابتداي زندگي، با درد و رنج مردم و مشكلات جامعه آشنا بود و تأثر خود را با ترسيم خطوطي به صورت نقاشي بروز مي داد، و همراه خانواده و اطرافيان در سنگر دفاع ساخته و پرداخته و در كوران حوادث و مسائل به مجاهدي تمام عيار تبديل مي شد. برخي از حوادث متأثركننده اين دوران مثل بمب باران مجلس در نقاشيها و مشقهاي خوشنويسي دوران كودكي و نوجواني او منعكس شده و در دسترس است. از جمله قطعه شعري است در دفترچه يادداشت دوران نوجواني (9-10 سالگي) با عنوان: «غيرت اسلام كو جنبش ملي كجاست» خطاب به ملت ايران:

هان اي ايرانيان، ايران اندر بلاست

مملكت داريوش دستخوش نيكولاست1

مي توان از آن نوشته به عنوان اولين بيانيه سياسي دوران نوجواني روح الله ياد كرد، و دغدغه ذهني او را راجع به مسائل مملكتي فهميد. تمايلات روح الله نسبت به قهرمانان و مبارزان تا حدي است كه در نهضت جنگل، وي با سخنراني و سرودن شعر در وصف ميرزا، اقدام به جمع آوري كمكهاي مردمي براي حمايت از نهضت جنگل نموده و بالاخره مصمم مي شود كه خود شخصاً به نهضت جنگل بپيوندد. و در فرصتي به جنگل سفر مي كند و پايگاه ميرزا را از نزديك مي بيند.2

تحصيلات روح الله

روح الله با بهره وري از استعداد فوق العاده، رشته هاي مختلف علوم را به سرعت طي كرد. علاوه بر فقه و اصول و فلسفه، عرفان را نيز در عاليترين سطح نزد اساتيد برجسته آن زمان در خمين، اراك و قم طي كرد و در مدت 6 سال جهش فوق العاده اي داشت حتي اسفار را پشت سر گذاشت و از فضلا و شخصيتهاي برجسته حوزه علميه قم به شمار مي آمد.3

اولين خطابه رسمي روح الله

روح الله ضمن تحصيل در اراك در ايام 19 سالگي در مراسم بزرگداشت « ركن اعظم مشروطه» مجتهد طباطبائي اولين خطابه خود را قرائت كرد و تحسين حاضرين را برانگيخت. اين خطابه در واقع بيانيۀ سياسي بود كه به جهت قدرداني از زحمات و خدمات علمدار مشروطيت از جانب حوزه علميه اراك از زبان يك طلبه جوان قرائت مي شد.4

از قول روح الله نقل شده « ... پيشنهاد شد منبر بروم، استقبال كردم آن شب كم خوابيدم، نه از ترس مواجه شدن با مردم، بلكه به خود فكر مي كردم فردا بايد روي منبري بنشينم كه متعلق به رسول الله است. از خدا خواستم مدد كند كه از اولين تا آخرين منبري كه خواهم رفت، هرگز سخني نگويم كه جمله اي از آن را باور نداشته باشم5 و اين خواستن عهدي بود با خدا بستم، اولين منبرم طولاني شد، اما كسي را خسته نكرد ... و عده اي احسنت گفتند، وقتي به دل مراجعه كردم از احسنت گويي ها خوشم آمده بود، به همين خاطر دعوت دوم و سوم را رد كردم و چهار سال هرگز به هيچ منبري پا نگذاردم.»6

دوره دوم زندگي روح الله (از 1300ش-1320)

اين دوره از زندگي روح الله با هجرت به قم آغاز شده است، با سياستهاي دين زدايي رضاخان و تا 1320 ادامه دارد، در اين دوره روح الله مشغول تحصيل و تدريس و تأليف كتاب و آشنايي با علماي برجسته مبارزي همچون حاج آقا نورالله اصفهاني و مدرس و برخي ديگر مي باشد. در اين دوره اختناق رضاخاني؛ هدف علما حفظ حوزه قم بود. اهميت آن در آن زمان كمتر از تأسيس حكومت اسلامي در سال 57 نبود.7

دوره سوم (از 1320-1340)

اين دوره از زندگي امام با چهل سالگي آغاز مي شود و مصادف است با دو حادثه مهم؛ يعني بروز جنگ جهاني دوم و اشغال ايران، خروج رضاخان از ايران و آغاز سلطنت محمد رضا. بنا بر اعتقاد امام اين زمان فرصت مناسبي براي قيام اصلاحي بود. با همه كوششها و اقدامات روح الله قيام مورد نظر صورت نگرفت. امام در اين دوره عالمي است كامل و جامع الشرايط، رهبري است هوشيار با پشتوانه دانش و بينش سياسي با كوله باري از تجربه دوران 20 ساله رضاخاني، كه شناخت كاملي از اوضاع ايران و جهان دارد، لذا با صدور بيانيه اي در 11 جمادي الثاني 1363ق/1323ش زمان مناسب قيام را يادآوري مي كند: «امروز، روزي است كه نسيم روحاني وزيدن گرفته و براي قيام اصلاحي بهترين روز است، اگر مجال را از دست بدهيد و قيام براي خدا نكنيد و مراسم ديني را عودت ندهيد، فرداست كه مشتي هرزه گرد و شهوتران بر شما چيره و تمام آيين و شرف شما را دستخوش اغراض باطله خود كنند.»8

دوره چهارم زندگي امام  (از 1340-1368)

اين دوره همزمان با دو حادثه ناگوار آغاز مي شود  يكي رحلت آيت الله بروجردي (10 فروردين 1340) - كه ضايعه اي براي جهان اسلام و در عين حال رفع موانع براي دشمنان ايران و اسلام بود. ديگري رحلت آيت الله كاشاني قهرمان مبازره با استعمار انگليس كه روزگاري نامش لرزه بر اندام دشمنان ايران و اسلام مي انداخت. همزمان با تسلط امريكا بر امور مملكت، فشار بر رژيم براي اجراي اصلاحات آمريكايي افزايش يافت و در قالب اصلاحات ارضي و لايحه انجمنهاي ايالتي و ولايتي با چشم اندازي ظاهراً مردم فريب رخ نمود ولي در باطن از اتحاد شومي خبر مي داد و تسلط آمريكا و اسرائيل و عوامل آنها را بر كليه شئون مملكت فراهم مي كرد. در اين زمان امام در برابر اصلاحات آمريكايي به شدت ايستاد و رژيم شاه به تلافي، در دوم فروردين 1342 كه مصادف بود با شهادت امام جعفر صادق (ع) به مدرسه فيضيه يورش برد. در اين حادثه تعدادي شهيد و مجروح شدند. امام در پيامي به مناسبت چهلم فاجعه فيضيه دست به افشاگري زد :« من مصمم هستم كه از پاي ننشينم تا دستگاه فاسد را به جاي خود بنشانم.» امام نطق تاريخي خود را در 13 خرداد 1342 در مدرسه فيضيه ايراد كرد و شاه فرمان خاموش كردن فرياد امام را صادر كرد. در شامگاه 14 خرداد امام دستگير و به زندان قصر منتقل شد. صبح 15 خرداد خبر دستگيري امام به تهران و ساير شهرها رسيد و مردم به خيابانها ريخته با شعار « يا مرگ يا خميني» به سوي كاخ شاه به حركت در آمدند و قيام با شدت سركوب شد و به خون نشست. قيام (15 خرداد 1342) علي الظاهر با تبعيد رهبر انقلاب به تركيه و سپس عراق از جوشش و جنبش افتاد. واقعه مرموز شهادت آقا مصطفي فرزند امام در 56 روح تازه اي به جنبش دميد. چاپ مقاله اي توهين آميز به امام و روحانيت در 17 دي ماه 1356 در روزنامه اطلاعات اعتراض شديد جامعه مذهبي را برانگيخت و قيام 19 دي ماه 1356 را به دنبال داشت.  مراسم چهلم شهداي 19 دي قم به صورت پيامي در تبريز و اصفهان و يزد و شيراز و شهرهاي ديگر ادامه يافت و به كشتار فاجعه 17 شهريور 57 منجر شد همچنين فرار شاه و ورود امام را به وطن نويد داد. مردم در پي استقبال بي سابقه خود در بهشت زهرا سخنراني تاريخي امام خود را شنيدند و حكم سرنوشت ساز ايشان را در لغو حكومت نظامي در 21 بهمن 57 با جان دل گردن نهادند و در پيشگيري از حملات نيروهاي رژيم با، مناطق حساس را سنگربندي و در مدت 24 ساعت مبارزه بي امان، طرحهاي كودتاچيان را نقش بر آب و هرگونه فرصت را از آنها سلب كردند. و بالاخره پيروزي قيام 15 خرداد در شب 22 بهمن 57 به گوش رسيد.

از صبحدم 22 بهمن تا 13 خرداد 1368(رحلت امام) حوادث سنگين بيشماري با محدوديت و نقش خصمانه آمريكا و حمايت همه جانبه دول غربي با كمك گروهها و احزاب متعدد چپ و راست در ايران در مقابله با انقلاب اسلامي بروز كرد. اين حوادث آن قدر گسترده بود كه در اين مختصر نمي گنجد، فقط در يك جمله مي توان گفت هر كدام از آن حوادث به تنهايي مي توانست مسير انقلاب را منحرف كند و به شكست بكشاند، اما الطاف الهي و هوشمندي امام و وفاداري و آگاهي ملت ايران، تمام توطئه ها را خنثي كرد به گونه اي كه ملت ايران، در سال 1368 در حالي كه با پيكر مطهر امام خويش پس از 11 سال تحمل سختي ها و مشكلات وداع مي كرد، جمعيت چندين برابر بيشتر از لحظه ورود بود. عشق و پايداري مردم عميق تر و قصدشان بر ادامه راه امام و انقلاب جدي تر و نظام شان علي رغم همه توطئه ها و حوادث پر ثبات تر از هر زمان ديگر بود. روانش شاد و راهش پر رهرو باد

 ------------------------------------------------------------------------

1- در اين خصوص رجوع كنيد به: كوثر (مجموعه سخنراني هاي حضرت امام ... ) مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام ...، چاپ اول: 1371. جلد اول ص 615.

2- سيد علي قادري، خميني روح الله (زندگينامه امام خميني ... ) مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، چاپ سوم، بهار 1382. جلد اول ص 232- 236.

3- اميررضا ستوده. پا به پاي آفتاب (گفته ها و ناگفته ها از زندگي امام ... ) تهران، نشر پنجره، بهار 1373. جلد 1 ص 30.

4- رجوع كنيد به: قادري، خميني روح الله، ص 260، و نيز سرگذشتهاي ويژه جلد 6، ص 11.

5- شيخ صدوق نيز در آغاز كتاب خود ( من لا يحضر الفقيه) مي نويسد: من مانند ديگر منصفان نكرده ام كه هرچه به ايشان رسد از روايات در تصانيف خود آورند ... و هرودوت مي گويد: دليلي ندارد آنچه را مي گويم و مي نويسم همه را قبول داشته باشم. و اين است فرق دانشمندان الهي و غيرالهي. دانشمندان الهي چيزي را مي گويند و مي نويسد كه خود آن را باور داشته باشند!

6- رجوع کنيد به قادري، خميني روح الله، ص 260 به بعد.

7- رجوع كنيد به سخنان آيت الله پسنديده و آيت الله مظاهري، خبرنامه نخستين همايش حاج آقا نورالله اصفهاني، شماره اول ص16-17؛ شماره دوم ص13-12.

8- رجوع كنيد به: صحيفه نور( مجموعه 22 جلدي، رهنمودهاي امام خميني)،  مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، چاپ سوم بهار 1382. جلد اول ص 4-6.