كودتايي كه با پشتيباني بلاترديد انگليسيان در سوم اسفند 1299 در ايران به وقوع پيوست، در روندي تدريجي، ولي مداوم موجبات و مقدمات پايان كار قاجارها را فراهم آورد. با قدرتيابي و صعود رضاخان سردارسپه و عامل نظامي كودتا بر پست نخست وزيري كه با ايجاد رعب و خفقان مضاعفي نيز توأم بود، آگاهان به امور در همان زمان حيات سياسي قاجارها را پايان يافته تلقي كردند. مجلس پنجم شوراي ملي نيز به رغم حضور اقليتي مستقل تحت كنترل رضاخان قرار گرفت و به ويژه شهرباني مخوف او اكثريت نمايندگان مجلس را به حمايت از رضاخان وادار ساخت و بدين ترتيب نمايندگان راه يافته به مجلس عمدتا بر اثر تهديد و تطميع آماده شدند تا با تصويب قانوني انقراض سلسله قاجاريه، صعود رضاخان به سلطنت را اعلام كنند. اين فرصت بدفرجام در روز 9 آبان 1304 روي داد و ماده واحده اي با رأي موافق 80 نماينده (از 85 نماينده حاضر در جلسه) و با كارگرداني افرادي چون سيدمحمد تدين نايب رئيس موقت مجلس تصويب شد: "ماده واحده- مجلس شوراي ملي. به نام سعادت ملت انقراض سلطنت قاجاريه را اعلام نموده و حكومت موقتي را در حدود قانون اساسي و قوانين موضوعه مملكتي به شخص آقا رضاخان پهلوي واگذار مي نمايد. تعيين تكليف حكومت قطعي موكول به نظر مجلس مؤسسان است كه براي تغيير مواد 36-37-38-40 متمم قانون اساسي تشكيل مي شود."

پس از تصويب ماده واحده سيدمحمد تدين با گروهي ديگر از نمايندگان چاپلوسانه به حضور رضاخان رسيدند و به او تبريك گفتند و رضاشاه نيز ضمن ابراز امتنان و خوشوقتي طي بخشنامه اي موضوع انقراض قاجاريه  صعودش به رياست حكومت را كه مقدمه سلطنتش بود، به اطلاع عموم مردم رسانيده، به دستور او محمدحسن ميرزا وليعهد بلافاصله از كشور اخراج گرديد.

مأخذ:

حسين مكي. تاريخ بيست ساله ايران: انقراض قاجاريه و تشكيل سلسله ديكتاتوري پهلوي، جلد سوم، چاپ دوم، تهران، اميركبير، 1357