|
سيد جواد صدر
آسيه آل احمد
|
سيدجواد
صدر فرزند محسن صدرالاشراف در سال 1291ش در محلات متولد
شد. وي پس از پايان دوره ابتدايي در محلات براي تكميل
تحصيلات خود راهي تهران شد و ليسانس خود را در رشته
حقوق از دانشگاه تهران دريافت كرد و سپس براي ادامه
تحصيل در همين رشته راهي فرانسه شد و در سال 1318 با
اخذ درجة دكترا به ايران بازگشت.
پس از ورود به ايران ابتدا در وزارت كشور مشغول به كار
شد و پس از دو سال به استخدام وزارت امور خارجه درآمد.
از سال 1324-1326 دبير يكم سركنسولگري سفارت ايران در
فلسطين بود، با روي كار آمدن عبدالحسين هژير در سال
1327 به سمت رياست دفتر نخستوزير منصوب شد و در سال
1329 به رياست ادارة دفتر وزارتي، وزارت امور خارجه و
به فاصله كوتاهي به مديريت كل وزارت كشور انتخاب
گرديد. با شروع انتخابات دوره هفدهم مجلس شوراي ملي در
سال 1331 جواد صدر نمايندگي خود را از محلات و كمره
اعلام كرد و بار ديگر نماينده منطقه يعني شهابالدين
خسرواني به رقابت برخاست. روايت صدرالاشراف از اين
رقابت نشانگر اين است كه رقيب براي كنترل فضاي
انتخاباتي دست به هر كاري زده است كه البته در اين
ميان صدرالاشراف يك جانبه به قضاوت نشسته و از تلاشهاي
جواد صدر چيزي بيان نكرده است رقابت بين اين دو بر سر
تصاحب كرسي نمايندگي مجلس تا به جايي ميرسد كه براي
دفع حريف از چماقداران خود استفاده ميكنند و سرانجام
حريف بر صدر پيروز ميشود. |
 |
از ديگر
مشاغل صدر تا سال 1342، بازرس وزارتي وزارت امور خارجه، رئيس
اداره عهود و امور حقوقي، دادستان دادگاه اداري، رايزني
سفارت بلگراد، رايزني سفارت مادريد، معاون سياسي و پارلماني
وزارت امور خارجه، معاونت پارلماني وزارت كشور، سفارت ايران
در ژاپن و چين را بايد نام برد.
اما ورود
واقعي صدر به صحنه سياست از زماني است كه كانون مترقي كه يك
تشكل وابسته به آمريكا بود توسط منصور در سال 1339 تاسيس شد
و در سال 1342 كه منصور كابينه خود را تشكيل داد اكثريت
كابينه وي با اعضاي كانون مترقي بود، دكتر صدر نيز در اين
كابينه به وزارت كشور و معاونت نخستوزير منصوب شد. در سال
1342 منصور دكتر صدر را به عنوان وزير كشور مامور خاتمه دادن
به تبعيد امام خميني كه در قيطريه تهران بسر ميبرد، كرد. به
همين منظور دكتر صدر به ملاقات امام خميني رفته و از طرف
دولت به امام ابلاغ كرد كه به هر نقطه كه مايل باشند
ميتوانند بروند. امام نيز پس از چند روز به قم حركت كردند.
 |
از
ديگر وقايع مهم دوران وزارت كشوري وي دستگيري و محاكمة
سران عشاير فارس و سركوب اين قيام، آغاز مرحله دوم
اصلاحات ارضي در تهران، تصويب طرح مصونيت قضايي
نظاميان آمريكايي و تبعيد مجدد امام به تركيه، گران
شدن بنزين و نفت كه منجر به اعتصاب رانندگان شد، كه
دولت موفق به شكست اعتصاب و سركوب اعتراض آنان گرديد و
اكثر اين وقايع در جهت حمايت از سياستهاي آمريكا بود. |
از
اقدامات وي در اين كابينه تغييرات عمده در ساختار وزارت كشور
بود. او ادارات ششگانه استانها را منحل كرد و وزارت كشور را
به 5 قسمت تقسيم نمود . با ترور منصور و روي كار آمدن
اميرعباس هويدا وزارت كشور همچنان برعهده صدر نهاده شد و در
دولت بعدي اميرعباس هويدا تا سال 1347 وزير دادگستري بود.
جواد صدر
پس از عضويت در كانون مترقي به حزب ايران نوين پيوست او
همچنين فراماسونر و عضو لژ فراماسونري فروغي بود. پس از
انقلاب اسلامي وي دو بار زنداني شد. پس از مدتي آزاد گشت و
در تابستان 1379 بر اثر بيماري سرطان در تهران درگذشت.
مجموعه اسنادي كه از وي در مؤسسه
مطالعات تاريخ معاصر ايران به جاي مانده حدود 40 برگ
ميباشد. بخشي از آن دفترچه است كه در آن به ذكر خاطراتي
چند از صادق هدايت پرداخته است . همچنين بخش تاريخ شفاهي
مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران چند جلسه با دكتر صدر
مصاحبه كرده كه نوارهاي صوتي و تصويري آن در مؤسسه موجود
مي باشد.
|
