الحديد

انتشار روزنامه الحديد به دو دوره تقسيم مي‏شود:

     دوره اول : در سال 1315 قمري در تبريز به مديريت سيدحسين خان عدالت مدير روزنامه عدالت انتشار يافته و جمعا سه شماره بنابه گفته تربيت از آن منتشر و روزنامه تعطيل گرديده است و طرز انتشار آن هفتگي بوده است.

     دوره دوم : در جمادي‏الاول 1323 قمري به مديريت محمد شبستري مجددا به داير انتشار گذاشته و دوره دوم آن شروع مي‏گردد. شماره اول و دوم در چهار صفحه به قطع وزيري متوسط با چاپ سربي در چاپخانه (خليفه‏گري ارامنه آذربايجان در تبريز) چاپ و در تاريخ پنجشنبه دوم جمادي‏الاول 1323 قمري منتشر گرديه است. طرز انتشار روزنامه هفته‏اي دو بار و روزهاي دوشنبه و چهارشنبه طبع و توزيع شده است.

      شرايط اشتراك ساليانه : “ در تبريز 15 قران براي مكاتب، مدارس تخفيف داده خواهد شد و در ساير ممالك ايران 18 قران و در ممالك روسيه سه منات و در تمام ممالك فرنگ 10 فرانك، قيمت اعلانات سطري 10 شاهي قيمت آبونه اقلا سه ماه جلوتر گرفته مي‏شود.“

    تمام خصوصيات در زير عنوان روزنامه قيد و علاوه بر اين در زير عنوان دو سطر زير درج است‌ : “اين روزنامه از قيد رسميت آزاد است. مكاتبات سودمندي به حال دولت و ملت با كمال امتنان به امضاي صاحب آن قبول خواهد شد. “

     هر صفحه روزنامه مشتمل بر دو ستون و در هر شماره در قسمت اول ستون اول فهرست مندرجات آن شماره چاپ  شده است. از شماره 49 به بعد نام (سيدحسينخان مؤسس جريده) در عنوان روزنامه اضافه گرديده است.

     شماره دوم روزنامه روز پنجشنبه 9 جمادي‏الاول 1323 قمري منتشر شده و با توجه به فهرست مندرجات شماره مذكور مطالب الحديد عبارت از اخبار داخله و خارجه و مقالات گوناگون و نيز ترجمه (فتاه غسان) اثر جرجي زيدان كه قرار بود به صورت پاورقي در روزنامه چاپ گردد، در برخي شماره تمام شصت و هشت صفحه روزنامه را فراگرفته و از صورت پاورقي خارج گرديده است. از شماره سوم روزنامه با چاپ سنگي و خط نستعليق خوب انتشار يافته است.

     شايان ذكر است كه اين روزنامه در چند شماره به نامه (حديد) نيز انتشاريافته. مضافا به اينكه تغيير فقط در اسم روزنامه بوده و در هيچ يك از خصوصيات روزنامه تفاوتي حاصل نشده است. اين روزنامه بنابه گفته تربيت تا اوايل اعلان مشروطيت در تبريز منتشر مي‏شده است.

موجودي : (1323)