گزيده كتابشناسي كودتاي 1299 و تشكيل سلطنت پهلوي

نرگس ارقشي

       كتابشناسي حاضر به مناسبت سالگرد كودتاي سوم اسفند 1299 تهيه شده و داراي دو بخش كتابنامه و مقاله‏ نامه است. در بخش نخست به معرفي كتابهايي مي‏پردازد كه به نحوي با موضوع كودتا بستگي پيدا مي‏كند و در موضوعات مختلف و  در مقطع زماني كودتاي 1299 تا شهريور 20 تدوين گرديده است. بخش دوم، مقالات را در فاصله زماني كودتاي 1299 تا تاجگذاري رضاخان معرفي مي‏كند. درمواردي ممكن است يك كتاب يا مقاله در ذيل چند موضوع قرار گيرد، سعي شده تا مهم‏ترين و اصلي‏ترين موضوعي كه مقاله يا كتاب بدان پرداخته است ملاك انتخاب قرار گيرد.

كتابنامه

 كليات

1.    آپتون، جوزف. نگرشي بر تاريخ ايران نوين، ]تهران[ : نيلوفر، 1361، 1359، 252ص.

2.    آذري، عباسقلي. تاريخ مصور رضاشاه كبير، ]بي جا[ : مهرآئين، 1345، 368ص.

3. آوري، پيتر. تاريخ معاصر ايران : از تاًسيس تا انقراض سلسله قاجاريه، ترجمه محمد رفيعي مهرآبادي، تهران: عطائي، 1277، ج 3.

4. احمدي‏پور، حسين. تاريخ پيدايش و خدمات دودمان پهلوي، تبريز: شوراي مركزي جشن شاهنشاهي آذربايجان شرقي، 1344، 174ص.

1. اسلاميه، مصطفي. رضاخان ماكسيم: نماشنامه در هفت پرده، ]تهران[ : آگاه، 1372، 269ص.

2. اعلي‏نور، محمد؛ نصرالله آذري. پهلوي هخامنشي و لزوم سلطنت در ايران‌ : بمناسبت پنجاهمين سال روز سلطنت خاندان جليل پهلوي شاهنشاهي، اهواز : نصرالله آذري، ]13؟[، 208ص.

3.    افراسيابي، بهرام. وقتي پرده‏ها بالا مي‏رود، تهران : نشر مهر، 1374، 368ص.

4. اقتصاد در عصر پهلوي، گروه پژوهش ]جهان كتاب[ ،‌ تهران : جهان كتاب، 1378، 108ص.

5. اميرعلائي، شمس‏الدين. صعود محمدرضاشاه به قدرت يا شكوفايي، ]تهران[ : شمس‏الدين اميرعلائي، 1361، 419ص.

6.    انقلاب شاه و مردم، تهران: سازمان ثبت اسناد و املاك كشور، 1346، 132ص.

7. ايران قبل و بعد از شهريور 1320، تهيه و تنظيم گروه پژوهش ]جهان كتاب[، تهران : جهان كتاب، 1378، 138ص.     

1.     با بيست ساله‏ها، تهران : مركز بررسي اسناد تاريخي، 1377، ج.

پرچمدار انقلاب، 55 سال زندگي، 33 سال سلطنت،

بي جا[ :‌روزنامه سياسي فرمان، ]13؟[، 488ص

1. تحرير تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي ايران، مجموعه برنامه داستان انقلاب از راديو بي‏بي‏سي، همراه با مقدمه و توضيحات به كوشش ع. باقي، تهران‌‌:‌نشر تفكر، 1374، 591ص.

1. تركمان، محمد. اطلاعاتي درباره: تشنجات، درگيريهاي خياباني و توطئه‏ها در دوران حكومت دكتر محمد مصدق، تهران: رسا، 1359، 197ص.

2. جوانبخت، مهرداد. اگرهاي تاريخ ايران، ويراستار احمد بروجردي، اصفهان : آموزه، 1380، 216ص.

1. جودت، حسين. از انقلاب مشروطيت تا انقلاب شاه و ملت، ]بي جا:‌ بي نا، 2536 = 1356[،‌508ص.

2. حافظ قرآني، مهين‏دخت. كتابشناسي تاريخ ايران، كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، 1375، 896ص.

1.    حجازي، محمد. ميهن ما، ]تهران[ : وزارت فرهنگ، اداره كل نگارش، 1338، 766ص.

2. حكيم‏الهي، نصرت‏الله. در راه تمدن بزرگ،از كورش تا پهلوي، تهران : ]بي نا[ ، 1350، 482ص.

1. ــــــــــــــــــــــ . عصر پهلوي و تحولات ايران، تهران : علمي، 1346، 454ص.

2. حكيمي، محمود. داستانهايي از عصر رضاشاه، ]ويرايش 2[ ، تهران : قلم، 1371، 434ص.

3. حلاح، حسن. تاريخ تحولات سياسي ايران (در قرون معاصر)، ]بي جا[ : علي جعفري، ]13[ ، 210ص.

1.    معاصر)، ]بي جا[ : علي جعفري، ]13[ ، 210ص.

2. حمزاوي، عبدالحسين. فروغي از دل تيره‏گي‏ها نيم قرن شاهنشاهي پهلوي، نگرشي عارفانه، توكيو : جان ودرميل، 1356، پ + 204 + 143ص.

3. خامه‏اي، انور.0 سالهاي پر آشوب؛ پژوهشي در تاريخ معاصر ايران بر بنياد اسناد از طبقه‏بندي خارج  شده انگلستان، امريكا و ايران، تهران : نشر پژوهش فرزان روز، 1378، 2 ج. (ج 1 : ستون پنجم آلمان در ايران).

1. دخالت‏هاي انگليس و روسيه در ايران، تهيه و تنظيم جهان كتاب، تهران : جهان كتاب، 1379، 168 ص. (جلد 18).

2. رزم‏آسا، اسماعيل. قضاوت تاريخ از آقامحمدخان تا محمدرضاشاه، تهران : نشر علم، 1377، 586ص.

3. روحاني، فخر. اهرمها : سقوط شاه و پيروزي انقلاب اسلامي، ]بي جا[ : نشر بليغ، 1370- ، ج.

1.    روحاني،  فضل‏الله. مصدق و ايران معاصر، ]لس‏آنجلس[ : نشر كتاب، ]1371[ ، 150ص.

2. زاوش، ح.م. نقش فراماسونها در رويدادهاي تاريخي و اجتماعي ايران. ج 2:  مقابله حكومتگران فراماسوني با نهضت جنگل و قيام كلنل محمدتقي خان پسيان و فراماسونها و كودتاي سوم اسفند 1299 رضاخان ميرپنج، تهران : آينده، 1361، 324ص.

1. زرين‏كوب، عبدالحسين. تاريخ ايران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوي، ويرايش فاطمه زندي، تهران : سخنؤ 1378، 1014ص.

2. سلسله پهلوي و نيروهاي مذهبي به روايت تاريخ كمبريج، ترجمه عباس مخبر، ويراستار مرتضي اسعدي، تهران : طرح نو، 1371، 378ص.

1.    سيف‏زاده، حميد. حافظه تاريخ، ]بي جا[ : مؤلف، 1373- ، ج.

2.    شاهرخ، محمدمهدي. حقايق، ]بي جا: بي‏نا، 132؟[ ، (بي‏جا : چاپخانه مروي).

1. شميم، علي‏اصغر. از نادر تا كودتاي رضاخان ميرپنج : تاريخ قرن 12 و 13 هجري، ]تهران[ : مدبر، 1368، 366ص.

2.    شوكت صدري، منوچهر. نيم قرن سلطنت بر دلها، تهران : مستند، 1350، 437ص.

1. ]شهبازي، عبدالله[ .  ظهور و سقوط سلطنت پهلوي؛ جستارهايي از تاريخ معاصر ايران، تهران : اطلاعات، 1369، ج 2، 731ص.

1. ]ـــــــــــــــــــــــ[ . مطالعات سياسي، تهران : مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، 1370- ، ج.

1. ــــــــــــــــــــــــ . نظريه توطئه، صعود سلطنت پهلوي و تاريخنگاري جديد  در ايران، تهران : مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، 1377، 206ص.

1. صفائي، ابراهيم. رضاشاه كبير و تحولات فرهنگي ايران، تهران : وزارت فرهنگ و هنر، 2536= 1356، 122ص.

1. صنعت نفت ايران در عصر دوران شاهنشاهي سلسله پهلوي، ]بي‏جا[ : روابط عمومي صنعت نفت ايران، 1350، 82ص.

1. طلوعي، محمود. پدر و پسر : ناگفته‏ها از زندگي و روزگار پهلوي‏ها، تهران: نشر علم، 1372، 850ص.

2. عصر پهلوي  ، ]تهران[ : وزارت اطلاعات، ]1346[ ، ج. (مندرجات: ج 1. رضاشاه كبير پهلوي اول).

1. عصر سركوب، تهيه و تنظيم گروه پژوهش ]جهان كتاب[ ، تهران : جهان كتاب، 1378، 5 + 199ص.

2. علومي، رضا. حكومت قانون در عصر شاهنشاهي پهلوي، تهران : اميركبير، 1355، 239ص.

1.    قديمي، ذ.ر. ايران نوين، مجموعه آريان ، تهران : اداره سالنامه آريان ، ]13؟[ ، ]114[ ص.

2.    قصه‏ها و غصه‏ها، گردآوري و تدوين و توضيح مؤسسه فرهنگي قدر ولايت، ]تهران[ : مؤسسه فرهنگي قدر ولايت، 1375- ، ج.

3.    كدي، نيكي. ايران دوران قاجار و برآمدن رضاخان (4، 13-1175)، ترجمه مهدي حقيقت‏خواه. به پيوست ساختمانها و اجراهاي نمايش در تهران، نوشته فرخ جعفري، تهران : ققنوس، 1379، 208 ص.

1.    ـــــــــــ . ريشه‏هاي انقلاب ايران، ترجمه عبدالرحيم گواهي، تهران : قلم، 1369، 447 ص.

2. گذشته چراغ راه آينده است: تتاريخ ايران در فاصله دو كودتا 1332-1299، تهران: ققنوس، 1361، ]788[ ص.

3.    لنگ، مارگارت. مصاحبه با شاه، ترجمه اردشير روشنگر، تهران: نشر البرز، 1371، سي و يك + 326 ص.

1. محمدرضا پهلوي. مجموعه تاليفات، نطقها. پيامها، مصاحبه‏ها و بيانات اعليحضرت همايون محمدرضا پهلوي آريامهر شاهنشاه ايران، ]بي‏جا: بي‏نا، بي‏تا[، 10ج.

2.    محمودي،  عباس. ايران دموكرات، [بي‏جا : بي‏نا، 1324] ، 136ص.

3.    مرندي، محمدرضا؛ داداش‏زاده. انقلاب مشروطيت ايران و خيانتهاي دربار پهلوي، ترجمه جواد آذري، 32ص.

4. مشكور، محمدجواد. از كورش تا آريامهر: شاهنشاهي كهن ايران، آداب و رسوم دربارهاي عهد باستان، [بي‏جا: اطلاعات، 13؟]، 454ص.

1.    معتضد، خسرو. سراب جانشين پسر، تهران: نشر البرز، 1374، 2 ج، [1162ص].

2. مكاتبات خصوصي دربار پهلوي، تهيه و تنظيم گروه پژوهش [جهان كتاب]، تهران: جهان كتاب، 1379، 96 ص.

3. مؤذني، محمدحسن. علل انحطاط و راه‏حل آن يا تطبيق دودمان اموي و پهلوي، [تهران: بي‏نا، 13؟]، ز+ 445ص.

4.    موزه‏ي سلسله پهلوي دو هزار و پانصد و سي و پنج شاهنشاهي، [بي‏جا: بي‏نا، 13؟]، بدون صفحه‏شمار.

1. مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگي. تاريخ معاصر ايران: مجموعه مقالات، تهران: مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگي، 1368-1375، 10 ج.

2. مؤيدي، حسنقلي. همبستگي و يگانگي ملي ايرانيان، [بي‏جا] : شوراي عالي فرهنگ و هنر، مركز مطالعات و هماهنگي فرهنگي، 1354، سه +  48 ص.

3. مهدوي، عبدالرضا هوشنگ. صحنه‏هايي از تاريخ معاصر ايران : مجموعه مقالات، تهران: علمي، 1377، 571 ص.

4.    مهدوي، عبدالرضا هوشنگ. بر كشور ما چه گذشت؟ مجموعه مقالات، تهران: علمي، 1379، 558ص.

5. مهدي‏نيا، جعفر. قتل‏هاي سياسي و تاريخي سي قرن اخير: دورة يكم از كورش تا محمدرضا شاه، تهران: پاسارگاد، 1379، 2 ج. (جلد دوم دورة يكم: از دوران پرآشوب سلطنت محمدعلي شاه تا قتل‏هاي سياسي و تاريخي دوران سلطنت رضاشاه، 616ص).

1. ميرخلف‏زاده، حسين. سيري در تاريخ شاهنشاهي ايارن: از منشور كوروش تا منشور شاهنشاه آريامهر، تهران: اقبال، 2535=[1355]، 616ص.

2.    ميرزازماني، محمدرضا. طوفان پهلوي، سازي: بنگاه مطبوعات، [13]-، ج.

3. نبوي، حسن. تاريخ معاصر ايران از انقلاب مشروطيت تا انقلاب سفيد، [بي‏جا]: دانشسراي عالي، 1350، 644ص.

4. نراقي، احسان. در خشت خام: گفتگو با احسان نراقي، سيدابراهيم نبوي، تهران : جامعة ايرانيان، 1378، 231 ص.

5. نوري اسفندياري، فتح‏الله. رستاخيز ايران، مدارك. مقالات و نگارشات خارجي، 1299-1323، تهران: سازمان برنامه، 1335، كد + 816 ص.

1. هرن، پاول. تاريخ معاصر ايران، ترجمه صادق رضازاده شفق، تهران: بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1349، 229ص.

2. هزارشيرازي، محمدرضا. دوران پهلوي نماينده عمليات عمده رضاشاه از 1304 تا 1314، شيراز: [بي‏نا]، 1314، 143 ص.

● كودتاي 1299

3.  آهنجيده، اسفنديار. از كودتاي سوم اسفند 1299ه. ش، تا 28 مرداد 1332، تهران: مشعل، 1379، [244] ص.

1.     جواهريان، يوسف. سه مقوله در دوازده مقاله، تهران: [بي‏نا]، 1342، 120ص.

2.  حكيم‏الهي، هدايت‏الله. اسرار سياسي كودتا و زندگاني آقاي سيدضياءالدين طباطبايي، تهران: [بي‏نا]، 1322، 136ص.

3.  رحمانيان، داريوش. چالش جمهوري و سلطنت در ايران؛ زوال قاجار و روي كار آمدن رضاشاه، تهران : نشر مركز، 1379، هشت + 225ص.

4.     رضاخان چگونه به قدرت  رسيد، تهران : رسالت اسلام، 1357 + 72ص.

1.  شريفي، واقف. وقتي كه ماركسيست‏ها تاريخ مي‏نويسند، دفتر دوم: كودتاي 1299 و اتحاد جماهير شوروي، تهران: صادق؛ با همكاري جنگل و مؤسسه رسا، 1357 + 114ص.

2.     شعباني، علي. طراح كودتا، تهران: اميركبير، 1355، 284 ص.

3.     صفايي، ابراهيم. پنجاه سال 2436=2485، [تهران]: وزارت فرهنگ و هنر، 2536= [1356]، 256 ص.

4.     صفايي، ابراهيم، زمينه‏هاي اجتماعي كودتاي 1299، تهران: [بي‏نا]: 1353، هشت + 266ص.

5.     ــــــــــــــــ . كودتاي 1299 و آثار آن، تهران: [بي‏نا]، 1353، 148ص.

6.     طهماسبي، ناصر. چرا و چگونه رضاخان به سلطنت رسيد، [بي‏جا]: علم و جامعه، ؟136، 98ص.

7.  غني، سيروس. ايران: برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگليسيها، ترجمه حسن كامشاد، تهران: نيلوفر، 1377، 511 ص.

1.  كوهي كرماني، حسين. برگي از تاريخ معاصر ايران يا غوغاي جمهوري، تهران: چاپخانه مجلس، 1331، هفتم + 160 ص.

2.  لوسوئور، اميل. زمينه‏چيني‏هاي انگليس براي كودتاي 1299، ترجمه ولي‏الله شادان، [تهران]: اساطير، 1373، 168ص.

3.  مكي، حسين. تاريخ بيست ساله ايران: انقراض قاجاريه و تشكيل سلسله ديكتاتوري پهلوي، تهران: محمدعلي علمي، 1323، 1364، ج 3، 600 ص.

4.  ــــــــــــــ . تاريخ بيست ساله ايران؛ كودتاي 1299، تهران: محمدعلي علمي، 1323، 1364، ج 1،  370ص.

5.  ــــــــــــــ . تاريخ بيست ساله ايران: مقدمات تغيير سلطنت، تهران: محمدعلي علمي، 1323، 1364، ج 2، 382ص.

6.  مليكف، اكتاي سليمانوويچ. استقرار ديكتاتوري رضاخان در ايران، ترجمه سيروس ايزدي، تهران: كتابهاي جيبي، اميركبير، 1358، 128ص.

7.     همايونفر، فتح‏الله. مرد بزرگ تاريخ، [تهران]: فروغي، 2535= [1355]، [184] ص.

….

جهت دريافت كل كتابشناسي كودتاي 1299 به فصلنامه شماره 15 و 16 مراجعه شود.